Qüdrətli Çin qəfildən kiçik Ermənistanla niyə dostlaşdı ?

İyulun 9-da, Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Azərbaycan sərhədinə hücumundan üç gün əvvəl, Ermənistanın Müdafiə naziri David Tonoyan Çinin İrəvandakı səfiri  Tian Erlunu qəbul edib. 

Ermənistan KİV-lərinin xəbərinə görə, "tərəflər ikitərəfli münasibətlərin və hərbi-siyasi dialoqun yüksək səviyyədə olduğunu qeyd ediblər. Müdafiə naziri və Çin diplomatı regional və beynəlxalq təhlükəsizlik problemləri ətrafında fikir mübadiləsi aparıblar".

Bundan daha iki gün əvvəl isə  eyni Tonoyan ABŞ səfiri ilə məhsuldar söhbət etdi.

Ancaq qəribədir. Niyə iki aparıcı dünya gücünün səfirləri xarici işlər naziri ilə deyil, Ermənistanın müdafiə naziri ilə görüşürlər?

Ancaq cavab sonra, Ermənistan Silahlı Qüvvələri Azərbaycana hücum etdikdə, ardınca isə Azərbaycanı və Türkiyəni "təcavüzkar" kimi təqdim etməyə və Moskva və Ankaranı bir-birinə salışdırmğa çalışılan mediada güclü  kampaniya aparılmaqla gəldi.  

Artıq ermənilərin buna nədən ehtiyac duyduqları barədə dəfələrlə deyilib: Ermənistan ərazi işğalları və bölgədəki təcavüzkar siyasətinin nəticələrini qanuniləşdirmək cəhdləri ilə üzləşir.

Bəs niyə qüdrətli Çin kiçik bir Ermənistanla birdən-birə bu qədər dostlaşdı, erməni hərbçilərinin ambisiyalarını qızışdırsın? Axı, ABŞ və Çin tərəfindən əzizlənən erməni siyasətçiləri indi bu bölgənin göbəyinə çevrildiklərinə inanırlar ...

Çin dünya hegemonu roluna iddia edir və burada əsas rəqibi ABŞ-a bənzəyir. Çin eyni zamanda postsovet məkanını, xüsusən Orta Asiya, Cənubi Qafqaz və Xəzər bölgəsini geosiyasi, geoiqtisadi ələ keçirmək iddiasındadır. Və burada Pekinin əsas geosiyasi rəqibləri ABŞ yox,  Türkiyə və Rusiyadır.

Çin türk dünyasının birləşməsindən və güclənməsindən qorxur (Çinin özündə də türklərin və müsəlmanların hüquqları pozulur). Türkiyə bir türk, müsəlman dövlətidir. Rusiyada türklər və müsəlmanlar ölkə əhalisinin əhəmiyyətli bir hissəsini təşkil edir. Türkiyə və Rusiya güclü bir Türk-Slavyan birliyinin başçısı ola bilər. Buna görə də bu iki gücün birləşməsinə onların ABŞ, Çin və əlaltı statusunda çıxış edən Ermənistan mane olur. Çin indi Türkiyəylə və Azərbaycanla düşmənçiliyə görə genetik olaraq itilənmiş  Ermənistanı öz planlarında daha fəal şəkildə istifadə edə bilər.

Erməni mediası tərəfindən yayımlanan Şərqi Çin Universitetinin Orta Asiya Mərkəzinin direktor müavini, professor, siyasi elmlər doktoru Van Haydonqun məqaləsinə tezis şəklində nəzər yetirək.

- "Türkiyənin xarici siyasətinin əsas istiqamətlərindən biri Türkiyənin yeni müstəqil türkdilli dövlətlər arasında nüfuzunu artırmağa çalışdığı Cənubi Qafqaz və Orta Asiyadır. ABŞ, Türkiyənin artan nüfuzunu istifadə strategiyasında faydalı hesab edərək, Türkiyənin Çinə qarşı  Cənubi Qafqaz və Orta Asiyaya müdaxiləsini tam dəstəklədi. "

- "Türkiyənin Cənubi Qafqazdakı strateji tərəfdaşı Azərbaycandır. 2009-cu ildə hər iki dövlət Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Özbəkistanı tamhüquqlu üzv kimi, Macarıstanı isə müşahidəçi qismində birləşdirən hökumətlərarası təşkilat olan Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının, qurulmasının əsasını təşkil etdilər. Bu qurum  Türkiyənin Orta Asiyada strateji nüfuz qazanmaq və türkdilli dövlətlərin imkanlarını birləşdirmək istəyinin təcəssümüdür. "

"ABŞ Türkiyənin Orta Asiyada artan nüfuzundan və Türkdilli Dövlətlər Şurasından Orta Asiyada anti-Çin əhval-ruhiyyəsini oyandırmaq və Sincanda qeyri-sabitlik yaratmaq üçün istifadə etməyə hazırdır."

- "Ermənistan coğrafi cəhətdən Türkiyəni digər türkdilli ölkələrdən ayırır, Orta Asiyada və Çinin Sincan Muxtar Vilayətində sabitliyin və təhlükəsizliyin təmin olunmasında xüsusi yer tutur."

- "Çin və Ermənistanın milli maraqları Türkiyənin Cənubi Qafqazda və Orta Asiyada" pan-türk istəklərinə "qarşı çıxmaqda üst-üstə düşür.

PS: Çin Türkiyəni günah işlətməkdə günahlandırır. Orta Asiya ölkələrinin iqtisadiyyatına bütün sərmayələrin təxminən 50% -ni yatıran türklərdirmi? Xeyr, bu Çindir. Məqalədə Rusiya ilə bağlı bir söz yoxdur və bu təəccüblüdür, çünki çinli mütəxəssis bölgədəki Rusiya amilini məqsədyönlü şəkildə nəzərə almamış kimi görünür. Rusiya və Çin müttəfiq kimi görünürlər, amma Çinin postsovet məkanında əslində Rusiyaya güclü rəqib halına gəldiyini qəbul etməmək mümkün deyil. Həm hərbi, həm iqtisadi, həm də geosiyasi. Çin rəqabətin əsas prizmasiyasının ABŞ ilə əlaqəli olduğunu nümayiş etdirir, lakin hər iki ölkədə ümumi maraqlar ilə dördüncü sənaye inqilabı prizmasından bağlanan təsir qrupları mövcuddur. Yəni Çin ilə Rusiya arasındakı ittifaq kimi ABŞ və Çin arasındakı rəqabət ümumiyyətlə şərtldir.

Mənbə: gradator.ru