Nəsimi (film, 1973)

Məzmun

Film Azərbaycan xalqının görkəmli şair və filosofu, hürufi təriqətinin nəğməkarı, insan zəkasının, istedadının və hisslərinin gözəlliyinin tərənnümçüsü İmadəddin Nəsiminin anadan olmasının 600 illiyinə həsr olunmuşdur.

Film haqqında

• Film aktyor Rasim Balayevin kinoda ilk işidir.
• Film "Kodak" kinolentinə çəkilən ilk Azərbaycan filmidir.
• Filmin çəkilişindən 2 il əvvəl YUNESKO-nun qərarı ilə böyük Azərbaycan şairi İmadəddin Nəsiminin anadan olmasının 600 illiyi qeyd edilmişdi. Kinematoqrafçılar da Azərbaycan xalqının mədəni həyatında böyük hadisə olan bu yubiley münasibətilə "Nəsimi" bədii filmini çəkmişlər.
• Həm elmi, həm tarixi, həm də etnoqrafik cəhətdən dəqiqliyi saxlamaq üçün filmin müəllifləri çəkilişlərə görkəmli nəsimişünasları, filoloqları, sənətşünasları dəvət etmişlər.
• Titr: "Bu film orta əsrlərin zülməti içərisində günəş kimi parlayan böyük Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri İmadəddin Nəsiminin mürəkkəb və faciəli taleyindən bəhs edir. XIV əsrin axırı XV əsrin əvvəllərində Azərbaycan xalqı bir tərəfdən yadelli işğalçıların, digər tərəfdən bir-birilə aramsız müharibələr aparan yerli feodallarla irticaçı ruhanilərin zülm və talanlarına məruz qalmışdı. Nəsimi yalnız dövrünün ictimai haqsızlıqlarına qarşı çıxan şair və insan ləyaqətini müdafiə edən humanist filosof olaraq qalmamışdı; onun yaradıcılığında islam qaragüruhu ilə mibarizə aparıb öz dövründə mütərəqqi rol oyanayan, eyni zamanda əsrin mütərəqqi, idealist dünyagörüşü təsirindən tamam azad olmayan hürufilik hərəkatının bir çox ideyaları da öz əksini tapmışdı. Film Nəsimi irsinin bizim üçün daha qiymətli ideyaları zülmə və istibdada qarşı üsyan motivləri əsasında yaradılmışdı".
• Film İsa Hüseynovun "Məhşər" romanı əsasında çəkilib.
• Rasim Balayev: "Nəsimi" yeganə tarixi filmdir ki, orada heç bir dekorasiyadan istifadə edilməyib. Çəkiliş aparılan bütün məkanlar tam təbiidir"
• Film 2010-cu ildə bərpa edilmişdir.

Festivallar və mükafatlar

1)1974-cü ildə Bakıda VII Ümumittifaq kinofestivalı

• Kinolentə Tarixi Mövzuda Ən Yaxşı Filmə görə Mükafat verilmişdir.
• Ən Yaxşı Kişi Rolunun İfasına görə aktyor Rasim Balayevə II Mükafat verilmişdir.

Filmin heyəti

Film üzərində işləyənlər

Ssenari müəllifi: İsa Hüseynov

Quruluşçu rejissor: Həsən Seyidbəyli

Quruluşçu operator: Rasim İsmayılov

Quruluşçu rəssam: Məmməd Hüseynov, Mais Ağabəyov

Bəstəkar: Tofiq Quliyev

Səs operatoru: Akif Nuriyev

Rejissor: Əşrəf Mamayev, Akif Rüstəmov

Qrim rəssamı: V. Bereznyakov

Geyim rəssamı: Elçin

Montaj edən: Tamara Nərimanbəyova

Rejissor assistenti: Adil İsmayılov, Səməd Lazımov, X. Cəfərov, X. Şirinov, Gülbəniz Əzimzadə

Montaj üzrə assistent : Esmira İsmayılova

Operator assistenti: Yuri Varnovski, V. Tibirov, F. Sekandçed, V. Romanov

Rəssam assistenti: Tamilla Dağıstanlı

Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Həmzə Əhmədoğlu

Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Mirzə Rəfiyev

Redaktor: İntiqam Qasımzadə, Nataliya Şneyer

Məsləhətçi: Əli Fəhmin (leksika üzrə), M. Quluzadə (Nəsiminin yaradıcılığı üzrə), Z. Quluzadə (fəlsəfə üzrə), T. Musəvi (tarix üzrə), R. Əfəndiyev (etnoqrafiya üzrə)

Çalır: SSRİ Kinematoqrafiya Komitəsinin Orkestri

Dirijor: D. Ştilman

Filmin direktoru: Daniil Yevdayev, Bəşir Quliyev

Rollarda

Rasim Balayev - İmadəddin Nəsimi

İsmayıl Osmanlı - Fəzlullah Nəimi

Xalidə Quliyeva (Xalidə Qasımova kimi) - Fatma

Kamal Xudaverdiyev - Yusif

Tofiq Mirzəyev - Dövlət bəy

Almaz Əsgərova - Şəms

Səməndər Rzayev - Şirvanşah I İbrahim

Məmmədrza Şeyxzamanov - Şeyx Əzəm

Yusif Vəliyev - Teymurləng

Muxtar Maniyev - Miranşah

Əbdül Mahmudov - dərviş

Ə.Atakişiyev

Tariyel Qasımov - hürufi

Gümrah Rəhimov

Əfrasiyab Məmmədov - Teymurun döyüşçüsü

Səyavuş Şəfiyev - Mahmud

Hafiz Fətullayev

Sadıq Həsənzadə - Qara əmi

Dadaş Kazımov - Əli

Mayak Kərimov - Mirəli

Telman Adıgözəlov - hürufi

Məmməd Əlili - Mirzə

Əhməd Əhmədov

Ramiz Məlikov - sui-qəsdçi

Sadıq Saleh

K. Rəsulova

F. Sekandçed

R. İbrahimova

N. Zeynalova

Rüstəm Rüstəmov

Elxan Ağahüseynoğlu - Bahadır

Rəna Səlimova - rəqs edən (titrlərdə yoxdur)

Nadir Əzməmmədov (titrlərdə yoxdur)

Fərəc Fərəcov - mürid

Filmi səsləndirənlər

Şahmar Ələkbərov - Dövlət bəy (Tofiq Mirzəyev) (titrlərdə yoxdur)

Əzizağa Qasımov - Qara əmi (Sadıq Həsənzadə) (titrlərdə yoxdur)