Molla Cümə - Molla Cümə ilə Aşıq Könülün deyişməsi (III hissə)

Cuma:

Göydən yerə yüz söh enibdir
Əvvəl gələn adam üstə dayandı
Otuzu verildi İdris, Nəbiyə
On xəlildə , əlli şistə dayandı.

Könlü:

O kimdir ki, ərşi-əlanı bəzədi
O nədir ki, qızıl güldən təzədir
O nədir ki, əvvəl-axır bizədir
Nöbət-nöbət axır nəstə dayandı.

Cuma:

Həsən , Hüseyn ərşi-əlanı bəzədi
O elmidir qızıl güldən təzədir
O ölümdür əvvəl-axır bizədi
Nöbət-nöbət axır nəsdə dayandı.

Könlü:

İbrahim Xəlil xabda görən quş nədir
Ol ağası burduğu iş nədir
Bir qəfəsdə üç yüz altımış quş nədir
Cümlə tanı bir nəfəsdə dayandı.

Cuma:

İbrahim xabidə oldu xəbərdar
Oğlunu qurbanlıq buyurdu Cabbar
Hər insanda üç yüz altımış damar var
Cümlətanı bir nəfəsdə dayandı.

Könlü:

O kimdir ki, xeyrin-şərin yazarlar
O kimdir ki, vurub başın əzərlər
O kimdir ki, qatar-qatar gəzərlər
Hansı yerdə dəstə-dəstə dayandı.

Cuma:

Kərəmən katibdir xeyri-şəri yazarlar
İnkir-minkir vurub başın əzərlər.
Məlayikələr qatar-qatar gəzərlər
İbadətdə dəstə-dəstə dayandı.

Könlü:

Aşıq Könlü ömrün pənah eylədi
O kimdir ki, qızı ilə zina eylədi
O kimdir Kəbəni bina eylədi
Bildir görüm neçə yaşda dayandı.

Cuma:

Molla Cuma haqqa səna eylədi
O qaraçıdır qızı ilə zina eylədi istəyirk
İbrahimdir Kəbə bina eylədi
Söykəndi hasaya xəstə dayandı.

Axırda Könlü bir latayır deyib Molla Cumanı pişikdirmək istəyir.

Könlü:

Molla Cuma səni qoşmaq istərəm
Kəlçə kimi görünürsən mənə sən
Laçın kimi çalıb qaçmaq istərəm
Sərçə kimi görünür mənə sən.

Cuma:

Aşıq Könlü səni minmək istərəm
Qatır kimi görünürsən mənə sən
Qorxum budur yaxın dursan yoluxarsan
Qotur kimi görünürsən mənə sən.

Könlü:

Tutub boğazından elə sıxaram
Gərəldikcə gözlərinə baxaram
İtələyib dalı üstə yıxaram
Yatır kimi görünürsən mənə sən.

Cuma:

Barmaq salıb gözlərindən oyaram
Çəkib dərin dir-dir soyaram
Burub-büküb dizim altdan qoyaram
Xalça kimi görünürsən mənə sən.

Könlü:

Aşıq Könlü qaçanmışdır qaçam mən
Açıqlıqda bir az səndən bacam mən
Heç bilirsən indi necə … mən
Külçəkimi görünürsən mənə sən.

Cuma:

Mən Cumayam doğru sözü deyərəm
Oxloy alıb xəngəl kimi yeyərəm
Ac qurd kimi bir loxmada yeyərəm
Fətir kimi görünürsən mənə sən.

Üenə yalvarır deyir canım acsan gedək çörək ye. Ayıbdır. Camaat da təvəqqə eləyir. Könlü yenə deyişməyə başlayır:

Könlü:

Üç şey nədir insan üstə gəldilər
Danışdılar biri yüzdə dayandı
Əvvəl ikisi gəzdi cümlə aləmi
Biri başda, biri üzdə dayandı.

Cuma:

Əql həya iman insan üçün gəldilər
Danışdılar iman döşdə dayandı
Ol ikisi gəzib külli aləmi
Həya üzdə, ağıl başda dayandı.

Könlü:

O nədir ki, göy üzünə sərildi
O kimdir ki, dörd yol öldü dirildi
Əlli nə deyən şeydir bizə verildi
Minnət oldu axır beşdə dayandı.

Cuma:

O ulduzdur göy üzünə sərildi
Cərcəs nəbi dörd yol öldü dirildi
Əlli namaz gündə bizə verildi
Minnət oldu axır beşdə dayandı.

Könlü:

O nədir ki, xalq quranda itirdi
O nədir ki, gecə-gündüz ötürdü
O nədir ki, bu yerləri götürdü
Bircə kəlmə hohay hişdə dayandı.

Cuma:

İsmi əzəndir xalq quranda itirdi
O daşdır ki, gecə-gündüz ötürdü
Qızıl öküz bu yerləri götürdü
Bircə kəlmə hohay hişdə dayandı.

Könlü:

O kimdir ki, bəzəmişdi qəməri
O kimdir ki , min eylədi dəmiri
O kimdir ki, uzun sürdü ömürü
Bildir görüm neçə yaşda dayandı.

Cuma:

Yusif Nəbi bəzəmişdi qəməri
Davud Nəbi mum eylədi eylədi dəmiri
Nuh Nəbidir uzun sürdü ömürü
Düz doqquz yüz əlli yaşda dayandı.

Könlü:

Aşıq Könlü heç gözləməz abırı
O kimdir ki, çəkdi səddi səbiri
O kimdir ki, oxur mudam zəburu
Avazına ötən quşlar dayandı.

Cuma:

Molla Cuma çox gözlədi abırı
O İsgəndərdir çəkdi səddi şəbiri
Davud Nəbi oxuyanda zəburu
Avazına ötən quşlar dayandı.

Molla Cuma dayı gördü ki, axşam olur. Könlü də bunun yaxasındın əl çəkmir.
Təngə gəldi. Qərar verdi ki, bunun başına elə iş açmaq lazımdır ki, rədd olub getsin. Aldı görək nə deyir:

Cuma:

Yeddisi qurandadır, yeddisi surada
Yeddi şamamanı bir tağda gördüm
Yeddisi ağdadır, yeddisi qarada
Yeddi bülbülü bir bağda gördüm.

Bu qıfılbəndin açılmasını Könlüdən tələb elədi. Könlü cavab verə bilmədi. Cuma davam etdi:

Yeddisi ayaqdadır yeddisi başda
Yeddisi yerdədir yeddisi ərşdə
Yeddisi yazdadır yeddisi qışda
Yeddi ovcunu da bir dağda gördüm.

Könlü bunu da aça bilmədi.

Yeddisi altdadır, yeddisi üstdə
Yeddisi düşməndir, yeddisi dostda
Yeddisi toydadır, yeddisi yasda
Yeddi almanı bir budaqda gördüm.

Könlü buna da cavab verə bilmədi. Nə qədər təvəqqə elədilərsə, evə getmədi. Axırda “yeddi” deyə-deyə cara çıxıb getdi.