Keçmiş zamana qayıtdılar? - Hamı bu hadisədən danışır

Elm adamları kvant kompüteri istifadə edərək zamanın istiqamətini əksinə döndərdiklərini bildiriblər.

Metbuat.az "BBC Türkçe"yə istinadla xəbər verir ki, rus, amerikalı və isveçrəli elm insanlarının apardığı işin əsas fizika qaydalarına tərs düşdüyü və kainatı idarə edən qaydalarla bağlı hissləri kökündən dəyişdirmək potensialının olduğu bildirilir.

Akademik bir jurnal olan 'Scientific Reports'da dərc olunan araşdırmanın kvant kompüterlərinin işinə dair də yeni ideyalar verəcəyi güman edilir.

Tədqiqatçılar təcrübənin elektronlar və kvant fizikası istifadə edilərək həyata keçirildiyini ifadə edir və "ən sadə bənzətmə ilə bilyardda açılış zərbəsilə dağılmış olan topların yenə də başlanğıcdakı yerlərinə qayıtmasına oxşar bir təcrübə keçirdik" deyir.

Moskva Fizika və Texnologiya İnstitutundan Gordey Lesovik "zamanın termodinamika istiqamətinin əksinə hərəkət edən bir vəziyyəti süni olaraq yaratmağı bacardıq" deyir.

Bu təcrübəni həyata keçirən zaman maşını elektronlardan və kvant kompyuterləri üçün istifadə edilən göstərici vahidi olan kubitlerden yaranır.

Gündəlik həyatda istifadə olunan kompüterlərdə ikitərəfli kodlama sistemində məntəqələr 0 və 1 ilə ifadə edilir. 0 və 1-lərin düzülüşü isə kodun yaranmasını təmin edir. Kubitler isə 0 ilə 1 qiymətini almağın yanında hər iki dəyəri də təmsil edə bilir.

Bu prosesdə kodu yaradan qiymət silsiləsi tamamilə itir. Üçbucaq şəklində duran bilyard toplarının tək ıstaka zərbəsilə təsadüfi dağılmasına bənzədilir.

Kvant kompüterdəki digər bir proqram isə öz özünə dönən bu kod xaosu içərisindən bir nizam yaradır və kubitler başlanğıcdakı nöqtələrinə geri qayıdır.

Yəni, tədqiqatçılar, ıstaka zərbəsilə dağılan bilyard toplarının bilyard masası üzərində təsadüfi hərəkət etdikdən sonra başlanğıc nöqtələrinə geri qayıdıb yenidən bir üçbucaq halında dayanmalarına bənzər bir hərəkəti, kvant fizikası yolu ilə həyata keçirdiklərini ifadə edirlər.

Araşdırmanı aparan komanda, iki kubit ilə işləyəndə zamanı geri qaytarma müvəffəqiyyətinin nisbətinin yüzdə 85 olduğunu ifadə edir. Kubit sayı üçə çıxanda isə bu nisbət yüzdə 50y-yə düşür.

Araşdırma qrupundan Gordey Lesovik "alqoritmamızı gələcəkdə daha da inkişaf etdirə və kvant kompüterlərinin rastlaşdığı səhvləri azalda bilərik" deyir.