Şah Məhəmməd Xudabəndə - Şah Məhəmməd Xudabəndənin Fərhad Paşaya Məktubu
Cənab izzət maab, səadət nisab, dövlət-i ektesab, sərdari- ba vüqari- rəfi meqdar xöcəsteyi- ətvar, kafeli- məhami- səğir o kebar, salehi- məsalehi- ruzegar, əl-müxtəs beəvatifullah-ul mülkül- əəla, müşiri- mükərrəm Fərhad Paşa damə iqbaləhu və zad əclaləhu təzimat bi- nəhayət və təkrimati- bi hədd ü ğayət sərbolənd və ərcümənd olub zelli- homay asayi- aliyəti ki aftab aləmtab sepehri- səltənət və bədri- cəhanfruzi- asiman əzəmət və dər ferəqi- cəlilul-etiyariyə sayəqostər bilüb rəyi- mülkarasinə xafi və məxfi olmiyə kim bu zaman xöcəste olandə zöbdətül- əmsal vəl- əqran, rəsul namus İsmayıl Çavuş bəndələrini astani- səadətneşanə daxil olub cənabi- səadətnesabının ixlasnaməsin (ayrunən rub ibləğ və ehsan bilinə- ﺍﻳﺮﻭﺷﺪ ﺭﻭﺏ ﺍﺑﻠﻎ ﻭﺟﻪ ﻭ ﺍﺣﺴﻦ ﺑﻴﺎﻧﻠﻪ ?) əhvali- xöcəstəamalin məsamei- cah ü cəlalə teyurdi (ərz olindi) fəhvayi- səfarət və ixlas nameyi-şərifinin ibarətdən zahir və ba həravulan məzamini- sülhayin ke vasiteyi- asayişi- kafe ibad və arayeyşi-iqtar və beladdur baisi- inbisat qılıbdur və nəzdik moucubi- inşirahi- suduri tork və tacik olub. Bu məzmuni-həqaiq məşhun cilvənəmayi- mənaziri şuhud olundi kim;
Beyt
Derəxti dusti beneşan ki kami-del bebar arəd,
Nəhali-düşməni bər kən ki rənc bişomar arəd.
Yələmullah və kəri be şəhida ki bədayəti- hal ila youmina haza əhlil- islam və qatibə və mərhəmət əsərin zahir itməgün ğeyri ain xateri- xətirmizdə bir özgə surət cilvəgər olməyub hiç afərideyi- nengazar və izrarınə riza verməyub həmvarə məknuni- zəmirimiz rifahi- hal kafeyi- aləmiyan və fəraği- bali- qatibeyi- cəhaniyandur. Amma bu bir neçə müddət ki əhli- fəsad əfasdından neza və kolfət mabeyndə məftuh olub əcze və məsakini- tərəfeyn payimal oburi- ləşgəri- qiyamətəsər oldilər məcmu ol canibdən ibtida və ağaz olub səfki-dəmai müslimin və hetk ərz və namusi- zuəfa və məsakindən bir sər mofut və foru qozaşt olmədi. Xüsusən bu iki ildə ki Həzrəti- Sərdari əzim Sinan paşa əqavili- batil və əkazibi-la tayləsinə etimad edüb, Xorasan səfərində enani- əzimət xosrovane mətuf oldi bəzi omuri-nalayiq Azərbaycan səhrədində zuhur qılub (zuhurə kəlub) qətl və yəğmadən bir dəqiqə foruqozaşt olmədi.
Bu cəhətdən rayat əzz ü cəlal, bounillah əl-musəan muhmmiyə Təbrizə nuzuli- eclal edüb zelli- atifeyi- şahanə və sayeyi- mukərrimati- padşahaneyi- Azərbaycan vilayətinin şekəsteballəri üzərinə sayeqostər oldi və bəzi zəbunluq ki bu silsilənin bəzi sərdarlərindən Sima Əmirxan səmti- zühur tapmişdi tədarukunə bəzli- təvəccüh xosrovane olindi. Hala qərini- səadət və iqbal sərhədə təvəccüh edüb qorbi-məsafəti- tərəfeyn üçün ol həvalidə təvəqqof olunur. Əgər vəziri-əəzəm və muşirani- mofxəm vəsilə və vasitə olub bu vəchilə kim padşahani- rizvanməkan əleyin aşiyani- ferdousneşan həzrətlərinin zamanında əbvabi- fəsad və məvadi- sülh və dostluq möhkəm və müsəddəd idi əmələ gətürələr hər aine dünya və dünyanın namlıq səbəbi olub indəl- xaliq vəl- xəlaiq məşkur və mütəhsin görünə və əgər neza və cidal və hərb və qetal ola “fəla lihokmillahil- Təaləl-kəbir” hər nə müqəddərati- əzəli və təqdirati- ləmyəzəli olmuş ola pərdeyi-xəfadən cilvegah zühura gələ.
Beyt
Ta qəbzeyi- şəmşir ke palayad xun,
Ta atəş dövlət ke bala girəd.
Ziyadə nə demək ehtiyacdur. Yəqin ki ərbabi- əql və təmyiz bu məzmuni-həqaiq məşhun ki,
Beyt
Məbaş ğorre ke darəm əsayi- əql bedəst
Ke dəsti- fitne deraz əst o çub ra do sər əst.
Ehtiraz edüb (ehrazi- səadət v edraki-mənzələt ke sülh və səlah zəminində mündəricdür kəsbinə bəzli-təvəccüh edələr).
Beyt
Dərin qonbəd be niki bər keş avaz,
Ke qonbəd hərçe quyi quyədət baz.
Vəssəlam əla min ətbəəl- huda” (5, 775-778).
Şərhlər
Şərhləri göstər Şərhləri gizlət