NİSSAN MOTOR CO., LTD

Nissan Motor Co., Ltd. (yaponca 日産自動車株式会社 nissan dzido:sya kabusikiqaysya) - dünyada ən böyük minik, yük avtomobillərinin və avtobuslarının istehsalında ixtisaslaşan Yapon avtomobil istehsalçılarından biridir. Həmçinin, idman qayıqları, rabitə peykləri və s. istehsal edir. Şirkət 1933-cü ildə yaradılıb. Beynəlxalq Bazar Araşdırmaları İnstitutuna (IHS Automotive) görə 2010-cu il vəziyyətinə görə avtomobil istehsalçılarının dünya reytinqində (Yapon istehsalçıları arasında Toyota, Honda'dan sonra 3-cü yeri) 8-ci yeri tutur. 2011-ci ildən bu yana qərargahı Yokohamada (əvvəllər Tokio şəhərində) yerləşir.

SAHİBİ VƏ RƏHBƏRLİK

Şirkət Asiya böhranından sonra 1998-ci ildə Renault ilə birləşdi. Şirkətin səhmlərinin 43,3% -i Fransanın Renault şirkətinə məxsusdur. Prezidenti və baş icraçı direktoru – Karlos Hondur.

TARİXİ

Şirkət 1925-ci ildə iki şirkətin birləşməsi nəticəsində yaradılıb - Kwaishinsha Co. (1911-ci ildə qurulan və Dat avtomobillərini istehsal edən) və Jitsuo Jidosha Co. (1919-cu ildə təsis edilib) - Dat Jidosha Seizo Co. adlandırılıb. Dat adı üç əsas sərmayəçinin soyadlarının ilk hərflərinin qısaldılmış formasıdır: Kenxiro Den, Rokuro Aoyama və Meitaro Takeuchi.
Korporasiyanın rəsmi yaranma tarixi 26 dekabr 1933-cü il hesab olunur, “Tobata İmono” və “Nihon Sangyo” şirkətlərinin birləşməsi nəticəsində yeni şirkət yaranır, hansı ki, 1 iyun 1934-cü il tarixindən etibarən “Nissan Motor” (şirkətin adı “Nihon Sangyo”nun ilk hərflərinə görə - "Yapon sənayesi") adını daşıyır. Şirkətin rəhbəri cənab Yoşisuke Aykava (Yoshisuke Aikawa) təyin edilir.

1931-ci ildə ilk minik avtomobili buraxıldı. 1934-cü ildə buraxılmış Nissanocar modeli uğurlu və sərfəli nümunə oldu.

İlk minik avtomobili Datsun 1935-ci ilin aprelində Yokohama zavodunun montaj xəttindən (konveyer) çıxdı.

1935-ci ilin may ayında şirkət Nissan markasını inkişaf etdirməyə qərar verdi, ancaq 1980-ci illərə qədər şirkətin üzü, şirkətin qurulmasından əvvəl istehsal edilən “Datsun” avtomobillərinin müxtəlif dəyişiklikləri oldu (1986-cı ildə bu markanın mövcudluğu dayandırıldı və 2013-cü ildə “Datsun” avtomobilinin istehsalına başlandı).

1939-cu ildə avtomobil bazarında müvəffəqiyyətli satışdan sonra Dat Nissan böyük ölçüdə avtomobilləri istehsal etməyə başladı - Nissan Type 70, Nissan Type 90 avtobusları və Nissan Type 80 furqonu.

İkinci Dünya müharibəsi illərində əsasən yük və digər nəqliyyat vasitələri ordu ehtiyacları üçün hazırlanırdı. 1945-ci ildə şirkətin müəssisələri işğal edildi, beləliklə, istehsal uzun müddət dayandı (faktiki olaraq 1955-ci ilə qədər).

İki il sonra II Dünya müharibəsinin məcburi durğunluğundan sonra mövqeyini bərpa edən Nissan, Austin Motor Co., Ltd. ilə texniki əməkdaşlıq müqaviləsi imzaladı. (Birləşmiş Krallıq) bir il sonra montaj xəttindən (konveyer) ilk Austin'i buraxdı.

1951-ci ildə Nissan 6 silindrli mühərriki olan ilk tamötürücü yolsuzluq avtomobili - Patrolun doğumunu qeyd etdi.

1958-ci ilin avqust ayında, Nissan fərdi istifadə üçün yaradılmış, yüksək səviyyəli Datsun Bluebird avtomobilini montaj xəttindən buraxdı. Bluebird'in diqqətəlayiq bir xüsusiyyəti, hətta kövrək qadınların pedalı yüngülcə basaraq əylədilməsinə imkan verən gücləndirici ilə ön əyləc yapon istehsalçılarının ilk tətbiqi oldu. İlk nəsil Bluebird, etibarlı, cazibədar və davamlı bir avtomobilin xüsusiyyətlərini təcəssüm edirdi.

1958-ci ildə avtomobillərin ABŞ-a çatdırılması başladı, 1964-cü ildə ABŞ-da ən böyük avtomobil idxalçılarından olan ilk Yapon şirkəti oldu. 1962-ci ildə Avropaya avtomobillər çatdırılması başlandı.

İlk xarici yığım istehsalı üçün Nissan 1959-cu ildə Tayvanda açıldı, 2010-cu ildən etibarən xarici istehsalat 20 ölkədə yerləşdirildi.

1960-cı illərdə şirkət əsasən ABŞ-da (Amerika istehlakçıları üçün yaradılmış modellər) bütün bazarlara güclü sıçrayış etdi. ABŞ-da satılması üçün yaradılmış Nissan Datsun 240 Z (1969) idman avtomobili Avropa bazarlarına uyğunlaşdıqdan sonra öz sinfində satışda lider oldu.

1960-cı ildə yeni Nissan Cedric modeli hazırlandı. Cedric - orta ölçülü avtomobil şirkətin böyük səylərinin nəticəsidir. O dövrdə Yaponiyada orta ölçülü avtomobillər arasında ən böyük avtomobil olan model, böyük minik avtomobillərinə xarakterik olan geniş salon və rahat idarəetməyə malik idi. 1964-cü ildə Tokio Olimpiya Oyunlarında, Nissan Cedric, Olimpiya Alovunun Yunanıstandan Yaponiyaya nəql ediləcəyi avtomobil olaraq seçildi.

1965-ci ilin fevral ayında Skyline 2000GT-B avtomobili buraxıldı. Baxmayaraq ki, model idman növü olduğu halda, Skyline 2000GT-B yüksək satış həcmini təmin edən kütləvi avtomobilə çevrildi. Məşhur model Skyline S54B Yaponiyadakı maşın yarışında bütün turları ən məşhur xarici analoji idman avtomobillərini keçərək qalib oldu.

1966-cı ildə bazara çıxan Sunny avtomobili, kiçik avtomobil bazarının sürətlə artması fonunda böyük bir hərəkətverici qüvvəni - Yaponiyada "şəxsi avtomobil" erasının başlanğıcını elan etdi.

1966-cı ildə Nissan, Datsun Sunny 1000-ni işləyib hazırlayaraq bazara buraxmışdır. Kompakt sinif avtomobilləri (o zaman tamamilə yeni bir kateqoriya) olaraq, Sunny Yaponiyada ümumi avtonomlaşdırma prosesində ən məşhur avtomobil olmuşdur.

Nissan 1966-cı ildə Prince Motor Co., Ltd., şirkətini satın aldı, nəticədə Nissan şirkəti yeni Skyline və Gloria modelləri ilə təmin edildi. Yüksək sürətli avtomobillər erasının gəlməsini gözləyən Gloria, həmin dövrün ən güclü mühərriklərindən biri ilə təchiz olundu. Avtomobil sürülən vaxtı böyük rahatlıq təmin edirdi.

1966-cı ildə Nissan Prince R380 avtomobili əfsanəvi Porsche 906 ilə rəqabət edərək Yaponiyanın Grand Prix yarışında 3-cü yer tutmuşdu. Həmin ildə Nissan Bluebird XIV Safari Rally-də öz sinfində qazandı. Yapon avtomobili ilk dəfə qələbə qazandı.

1966-cı ildə Nissan Prince R380 əfsanəvi Porsche 906 ilə rəqabət edən Yaponiyanın Grand Prix mitinqində 3-cü yer tutmuşdu. Həmin ildə Nissan Bluebird XIV Safari Rally-də öz sinfini qazandı. Yapon avtomobilini ilk dəfə qazandı.

1967-ci ildə Yaponiyanın imperator ailəsi üçün 6373 kub/sm V8 mühərriki olan ilk Prince Royal limuzini hazırlandı, avtomobilin uzunluğu 6,155 mm, eni - 2,100 mm, hündürlüyü isə 1,770 mm təşkil edirdi.

1968-ci ilin yanvar ayında şirkətin qərargahı Tokionun Ginza ərazisində yeni binaya köçdü. Elə həmin ildə bazara Fairlady 2000 avtomobili çıxarıldı, hansı ki, Nissana beynəlxalq bazarda məşhurluq qazanmasına kömək etdi.

1969-cu ildə bazarda Datsun 240Z dinamik arxaötürücülü avtomobil yarandı, 1970-ci illərdə dünyada ən çox satılan idman avtomobili kimi tanınıb. 500 000 Datsun 240Z avtomobili 10 ildən az müddətdə satılmışdır.

1970-ci illərin əvvəllərindən etibarən şirkət fəal və uğurla raket mühərrikləri, işə salma qurğularının hazırlanması və istehsalına başlamış, sonra da gəmiqayırma sənayesi üçün mühərrik istehsalı ilə məşğul olan istehsal sektorunu genişləndirməyi qərara aldı.

1971-ci ildə Nissan ilk Ekspremental Təhlükəsiz Avtomobilini (Experimental Safety Vehicle (ESV)) hazırlamışdır, onun təhlükəsizliyini artırmaq üçün hər zamankindən daha çox texnologiyadan istifadə edərək tətbiq etmişdir.

70-ci illərin iki enerji böhranı, mükəmməl yanacaq sərfiiyyatı və əla keyfiyyəti ilə tanınan kiçik yapon avtomobillərinin ixracında sürətli artımın başlanğıcı oldu. 1973-cü ildə ABŞ Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi tərəfindən aparılan yanacaq sərfiyyatı testlərində, Sunny avtomobili qələbə çaldı, “Datsun Saves” reklam kampaniyası əsnasında ABŞ-da böyük bir populyarlıq qazandı.

1974-cü ildə Nissan Patrol yolsuzluq maşınının 1 ildə 10,000 ədəd satışı elan edildi. 1970-ci illərin sonlarında şirkət off-road avtomobil bazarında özünü möhkəmləndirdi.

1981-ci ildə Nissan, öz avtomobillərini dünyaya Nissan markası altında təşviq etməyə başladı və bu şirkətin yeni korporativ strategiyasının bir hissəsi oldu. Sonra 80-ci illərdə Nissan xaricdə iki strateji istehsal bazası yaratdı: 1980-ci ildə Nissan Motor Manufacturing Corp., USA. ABŞ-da və 1984-cü ildə Böyük Britaniyada Nissan Motor Manufacturing (UK) Limited. 1983-cü ilin iyun ayında ABŞ-ın Nissan Motor Manufacturing Corp. zavodunun montaj xəttindən ilk Datsun pikapı, ilk Sentra (Sunny) avtomobili isə 1985-ci ilin mart ayında çıxdı.

1983-cü ildə Nissan Motor Iberica, S.A. şirkəti Patrol (Safari) yolsuzluq avtomobilinin istehsalına başladı, hansı ki, 1984-cü ildə Paris-Dakar avtomobil yarışında qələbə qazandı.

1986-cı ildə Nissan şirkəti tamamilə yeni Nissan Terrano modeli əlavə edərək, 4x4 model cərgəsini genişləndirdi, beləliklə, bu günə qədər alıcıların ailə istirahəti üçün artan müştəri tələbinə cavab verir və bu bazar mövqeyini günümüzə qədər saxlayır.

Nissan 1987-ci ildə Be-1 avtomobilini bazara çıxardı.

1988-ci ildə Nissan Silvia Q "Ən Yaxşı Dizayn üçün Qran-prix" qazandı və növbəti il "88-89 illərin Yapon Avtomobili" mükafatını aldı. Elə həmin ildə Cima minik avtomobili Yapon bazarında çıxarıldı.

1989-cu ilin aprel ayında Hollandiyada şirkətin Avropadakı, həmçinin Nissan Distribution Service (Avropa) B.V. əməliyyatlarına məsul olan regional qərargah, Nissan Europe NV. yaradıldı.

Həmin ildə ABŞ-da, Nissanın bölməsi, lüks avtomobillər istehsal edən, Mercedes, BMW və Lexus ilə rəqabət aparan Infiniti Division of Nissan North America şirkəti yaradıldı. 1989-cu ilin noyabr ayında məşhur Infiniti Q45 bazara çıxarıldı.

1990-cı ildə 300ZX ABŞ-da “1990-cı ilin İdxal Avtomobili” mükafatını aldı.

1992-ci ildə Nissan Motor Manufacturing Corporation, USA şirkəti Altima (Bluebird) avtomobilinin və Nissan Motor Manufacturing (UK) Ltd. məşhur yapon dizayneri, cənab Tokuişiro Hosaka (Tokuichiro Hosaka) tərəfindən hazırlanan, həmin an “1993-cü ilin Avtomobili” Avropa mükafatını qazanmış Nissan Micra (March) avtomobilinin istehsalına başladı. March avtomobili Yaponiyada "1992-93-cü illərin Yapon Avtomobili" və "1992-93-cü illərin Yeni Avtomobili" mükafatını qazandı.

1993-cü ildə Nissan Motor Iberica, S.A. şirkəti Avropa bazarı üçün Terrano II yeni tamötürücülü yolsuzluq modelinin buraxılışına başladı.

1994-cü ildə Nissan ətraf mühitin və ekologiyanın mühafizəsinə əhəmiyyətli töhvə verdiyi üçün «Global Environmental Award» mükafatını aldı.

Həmin ildə Avropada yeni nəsil Maxima QX avtomobilinin, 1995-ci ildə isə Almera avtomobilinin satışı başladı.

1997-ci ildə Nissan həm benzin, həm də elektriklə işləyən “hibrid elektrik avtomobili” hybrid electric vehicle HEV) hazırladı.

1997-ci ildən Nissan bir-birinin ardınca birbaşa injeksiyon benzin və birbaşa injeksion dizel mühərrikləri ilə təchiz edilmiş modellər istehsal etdi (Presage 1998-ci ildə). Həmin vaxt Nissan Hyper CVT sistemli Primera və Bluebird avtomobillərini satmağa başladı.

1998-ci ildə 6 silindrli, 2.8 litr həcmli turbo dizel mühərrikli, yeni Patrol GR meydana gəldi.

1999-cu ildə, Cenevrə Motorşousunda yeni Almera Tino prototipi təqdim edildi, 2002-ci ilin sentyabr ayında Avropa bazarında satışa çıxdı.

27 mart 1999-cu ildə Nissan və Fransanın Renault SA şirkətləri, hər iki şirkət üçün sərfəli böyüməyə nail olmaq üçün dünya ittifaqı yaratmaq üçün müqavilə imzaladılar.

Cedric/Gloria avtomobilləri "1999-2000-ci illərin Ən Yaxşı Avtomobili" mükafatını aldı. “Extroid CVT” sistemi “1999-2000-ci illər Texnologiyası” mükafatını qazandı. 2000-ci ilin I rübündə Nissan Tino Hybrid və Hypermini iki oturacaqlı elektrikli avtomobilini istehsal etdi.

2000-ci ildə Nissan EV Hypermini ultra kiçik avtomobilinin, həmçinin Kaliforniyada ultra-aşağı zərərli maddələr buraxan (SULEV) Sentranın satışına başladı. 2000-ci ilin noyabr ayında 1,8 litr QG18DE mühərrikli Bluebird Sylphy avtomobili "İlin Texnologiyası" mükafatına layiq görülmüşdür.

2002-ci ildə, Nissan 10 il ərzində 4-cü dəfə yüksək səviyyəli dizaynı üçün Nordrhein-Westfalen Alman dizayn mərkəzi tərəfindən nüfuzlu Red Dot mükafatına layiq görülmüşdür. Bu illik mükafatla 1993, 1996 və 2002-ci illərdə yeni Nissan Primera mükafata layiq görülmüşdür.

2002-ci ildə Nissan Motor Co., Ltd. və Dongfeng Motor Corporation şirkətləri Çində strateji tərəfdaşlıq müqaviləsi imzaladılar. Yeni şirkət Dongfeng Motor Co., Ltd. adlandırıldı.

2003-cü ilin mart ayında yeni Nissan Micra "Avropanın Avtomobil Dizaynı üçün 2003" mükafatına layiq görülmüşdür.

Avstraliya, Peru, Meksika, ABŞ və Almaniyada “Nissan” şirkətinin tərəfdaşları var.

Nissanın rəhbərliyinə Renault tərəfindən gətirilən Karlos Hon şirkətin canlanma proqramını (ingiliscə Nissan Revival Plan, NRP) həyata keçirməyi və şirkəti böhrandan çıxarmağı bacardı, bunun nəticəsində Yaponiyada çox məşhur oldu.

Güclü zəlzələ nəticəsində, Yaponiyanın zavodları, şirkətləri 11-23 mart 2011-ci il tarixləri arasında bağlanmışdır, Nissan Iwaki mühərrikləri istehsal edən şirkət 17 aprel tarixinə qədər dayandı və təxminən 55 min avtomobil istehsal edə bilmədi.

12 may 2016-cı ildə Nissan şirkətinin Yaponiyadan olan başqa bir istehsalçının - Mitsubishi Motors Corporation 34% payını əldə etməsi və onunla yeni bir ittifaq yaratdığı məlum oldu.