Mücrüm Kərim - XIX əsr Azərbaycan şairi
XIX əsrin birinci yarısında Cəbrayılda yaşamış sənətkarlardan biri də Mücrüm Kərim idi. Ehtimala görə o, XVIII əsrin axırlarında ailəsi ilə Kirmanşah mahalından Qarabağa köçmüş, bir müddət Horovlu kəndində yaşamışdır.
Sonralar o, bu torpaqların sahibi Cəfərqulu xan Cavanşirə müraciət edib torpaq istəyir. Cəfərqulu xan da indiki Cəfərabad kəndi olan ərazini ona bağışlayır. Bu kəndin Mücrüm Kərimə bağışlamasındsa Aşıq Pərinin (qonşu Maralyan kəndində yaşayırdı – red.) də müəyyən rolu olmuş, həmin torpaqların ona verilməsini Pəri də Cəfərqulu ağadan xahiş etmişdir.
Mücrüm Kərim ömrünün sonuna qədər həmin kənddə yaşamışdır. Məzarı Horovlu kəındi yaxınlığında, Şıx kəhrizi deyilən qədim qəbristanlıqdadır.
Yaradıcılığı
Mücrüm Kərimin yaradıcılığında aşıq şeiri üslubunda yazılmış əsərlər – qoşma, gəraylı, təcnis və divanilər əsas yer tutur. Bu şeirlər daha çox məhəbbət mövzusunda yazılmış və burada ictimai motivlərə də geniş yer verilmişdir:
Ey mənimlə həmdəm olam bivəfa,
Dərd əlindən ahu-zarım var mənim,
Təbibimsən, eyləməzsən dəvamı,
Nə sağalmaz yaralarım var mənim.
- deyərək sevgilisinin vəfasızlığından, ürəksizliyindən gileylənən şair başqa bir şeirində:
Fələyin əlindən qılan ahu-zar,
Biri mənəm, biri yarəb kim ola?
Güli ruxsarına çəkən intizar,
Biri mənəm, biri yarəb kim ola?
- deyə zəmanənin, dövranın vəfasızlığını, zülm və sitəmin ərşə qalxmasını, talesiz adamların acı həyatını qanlı göz yaşları ilə qələmə alırdı. M. Kərimin əsərləri sənətkarlıq cəhətdən də qiymətli nümunələrdir. Bu baxımdan onun təcnisləri də çox maraqlıdır.
Şair klassik üslubda olan qəzəl və müxəmməslərini də eyni ruhda yazmış, yüksək sənətkarlıq nümunəsi göstərmişdir.
Gəraylıları
Qoşmaları
- Biri mənəm, biri, yarəb, kim ola
- Cahana
- Dul arvad
- Gəlmədi
- Gözəllərin şahı, şuxu nazənin
- Qılmısan
- Mənim
- Oldu
- Olmaz
- Yetirrəm
Təcnisləri
Divaniləri
Divani-müxəmməs
Qəzəlləri
Şərhlər
Şərhləri göstər Şərhləri gizlət