Maarif Soltan

Qəniyev Maarif Soltan oğlu (Maarif Soltan; 10 aprel, 1956) — şair, tərcüməçi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1987). Maarif Soltan 1956-cı il aprelin 10-da İsmayıllı rayoununun Brovdal kəndində müəllim ailəsində doğulmuşdur. İsmayıllıda 3 saylı şəhər orta məktəbini bitirmişdir (1973). Əmək fəaliyyətinə İsmayıllı tikinti idarəsində fəhlə kimi başlamışdır (1973-1974). Hərbi xidmətdə olmuş (1974-1976), sonra Bakıda 23 saylı texniki-peşə məktəbində təhsilini davam etdirmişdir (1976-1977). Bakı metro tikintisində qazmaçı işləmişdir (1977-1979).Moskvada A.M.Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunun poeziya şöbəsində təhsil almışdır (1979-1984). Yazıçıların Şüvəlandakı yaradıcılıq evində təlimatçı işləmişdir (1984-1986).

Hazırda "Qobustan" incəsənət toplusununda baş redaktor müavinidir (1988-ci ildən). Eləcə də, çağdaş şairlərin əsərlərindən ibarət olan illik "Poeziya Günü" tolusunun tərtibçisi və redaktorudur.İlk şeirləri 1973-cü ildə İsmayıllı rayonunun "Zəhmətkeş" qəzetində çap olunsa da, ciddi yaradıcılıqla 1976-cı ildən məşğuldur. Respublika və keçmiş ümumittifaq mətbuatında müntəzəm çıxış edir. Şeirləri qardaş xalqların dillərinə tərcümə olunmuşdur. Bir sıra yaradıcılıq seminar-müşavirələri və beynəlxalq ədəbi tədbirlərinin iştirakçısıdır. Ədəbi mükaatlara layiq görülüb. Müasir rus şairlərindən bədii tərcümələr etmişdir.

Əsərləri:

1.Dünya işıqla dolu. Bakı: Yazıçı, 1986, 63 səh.

2.Dünyama aşılan qapı. Bakı:Yurd, 2006.242 səh.

Tərcümələri:

Xaqani Şirvanidən.

"Yar"ı "Mar" hesab et, bətərdir, çünki

Arxında su yoxsa, qorxma, Xaqani

Ata köçüb getsə bir gün dünyadan

Bilikli olmağın zərərdir sənə

Bir cücəni sürət ilə qovlayırdı bir uşaq

Bu bəndən Xaqani üzr istər səndən

Bu dünyanın sərvəriyəm, təbim mənim rəvandır

Cəfadır, etmə mənə sən bele xitab soyuq

Çoxdan vardı ürəyimdə Xorasanın arzusu

Dedin ki, heç kəsə baş əymə əsla

Deyək ki, qəlbimiz təmiz deyildir

Dosta yaxşılıq olmuş əzəl gündən niyyətim

Dövlət yeni, padşah yeni, vəziri də yenidir

Əgər sən bilməsən, Ütarid bilir yəqin

Əgər səndən aşağıda oturmuşsa Xaqani

Eşşəyini hər kim salsa çirkabına şəhvətin

Ey ədalət bağçası Bagdad, əhsən, mərhəba

Ey Xaqani, Bağdadda gəzmə vəfalı insan

Ey Xaqani, başına kül, öz qanına qərq ol, ağla

Ey Xaqani, kim yerişdə yamsılasa səni, bil

Ey Xaqani, könül vermə gücü artan dostuna

Ey Xaqani, nalə etmə belə ürək dərdindən

Ey Xaqani, pay ummaqda getdi abırın, həyan

Ey Xaqani, sən şahların xidmətindən uzaqlaş

Ey Xaqani, yaxşı bax yaradanın sirrinə

Fələk yaxşı bilir: nəzmü nəsrdə

Gecə göç əzmi ilə ayrılanda Şirvandan

Gənclik bir qızıldır, ömrün əlindən

Hər gecə göylərin yüksək qatına

Hər kimi qudurtsa dövləti, varı

Hicrətin beş yüz ili dövri-kəmal olmuş yəqin

İlahi, hər dərdim sənə bəllidir

İnanmazdım ki, dağ dağa qovuşar

Kasıb rahat yaşayanda, əzab çəkər varlılar

Kərəmlə vəfanın işığı söndü

Kərimləri medh edirəm, nə üçün də etməyim

Kim əldə böyüksə, adlanar imam

Kimsə söz atdı ki, Xaqani artıq

Mən dərya könüllü Xaqaniyəm ki

Mən ki Xaqaniyəm, iki cahandan

Mən o Xaqaniyəm ki, bu dünyanı

Mənim pisliyimə danışmış xacə

Mənuçöhr Salardan soruşdu bir gün

O qarayanızdır, mən ağ saçlıyam

Olsaydı Fərhadın qeyrəti əgər

Ona on qızıldır doğru sözlərim

Qorxum budur, aləmə düşər səs

Qoşub şəhvət ardınca, ömrümü bada vermə

Qürbətdə ürəkdən nalə edərsəm

Rahatlıq axtarma sən, ey Xaqani

Rütbəm mənim hümmətimlə uyğun deyil əzəldən

Şadlıqda – qəflətdən, dərddə - ağıldan

Şahım, iki cürə narahatam mən

Şahların sarayı bir dənizdir ki

Sən bir ilan sifətlisən, daim şəkər yeyirsən

Sən fəqirə bircə dirhəm verərkən, ey Xaqani

Sən qara torpağa su versən əgər

Sən qiymətli gövhər ikən, qəvvas kimi baş vurub

Sən yaxşı adamsan, Xaqani, ancaq

Soruşdun ki, ürəyində rəğbət yoxdur şahlara

Var-dövlət istədim dünyada, ancaq

Xaqani çəkildi üzlət evinə

Xaqani dərdlidir arvad əlindən

Xaqani Xaqanla oturan zaman

Xaqani! Zəmanə pis zəmanədir

Xaqani, dövlətin ağacındakı

Xaqani, haqqlısan nalə etməkdə

Xaqani, sən bilik xəzinəsisən

Xaqani, üç şeydən gözəl, de, nə var

Xaqanidən yuxanda oturdunsa, nə olar

Xaqaninin bu dünyada dörd şey gəlir xoşuna

Xəlifə deyir ki, dəbirim olsun

Xəzinə versələr mən Xaqaniyə

Yolunda nə əzab çəkərsəm, xoşdur

Yoxdur bir şey dünyada nadir olsun vəfadan

Zəmanə əhlindən göstər, o kimdir

Rübailər