Kanadada barmaqları olan balıq tapılıb

Qədim balıqlarda barmaqlar hələ sudakı həyatları ilə tam vidalaşmazdan qabaq peyda olmuşdu.

Həyat çox yavaş-yavaş okeandan quruya çıxdı: birincisi, təxminən 3,2 milyard il əvvəl dənizi tərk edən bəzi mikroblar idi (baxmayaraq ki, onlar hələ də quru səthdə yox, çay deltasında yaşayırdılar), sonuncular onurğalılar, təxminən 360 milyon il əvvəl yer üzünə çıxdı. Bu onurğalılar, başa düşdüyümüz kimi, sudan kənarda nəfəs almağı öyrənən və üzgəcləri beş barmaqlı pəncələrə çevrilmiş qədim balıqlar idi. Bunun necə baş verməsi ümumiyyətlə başa düşüləndir, baxmayaraq ki, burada bütün fərziyyələr dolayı məlumatlara əsaslanır.

Bədii rekonstruksiya. Elpistostege watsoni - barmaqları olan balıq. (foto: Flinders Universiteti)

İnsan əlinin sümükləri ilə Devon balığı- Elpistostege watsoninin üzgəcləri arasındakı uyğunluq . (Şəkil: Con A. Lonq / Flinders Universiteti)

Birincisi, bu gün də bu və ya digər dərəcədə ehtimal olunan "keçid əlaqəsi" nə bənzər əlamətlərə sahib balıqlar var - həm ağciyərləri, həm də qəlsəmələrilə nəfəs alanlar, eləcə də skeletinin quruluşu boyunca kənarları yerüstü onurğalıların pəncəsinə bənzəyən üzgəcləri olan balıqları buna misal göstərmək olar. İkincisi, skeletin quruluşunda bir sıra açıq yerdənkənar xüsusiyyətlərə malik məşhur tiktaalik var ki, nəsli kəsilmiş fosil növlərinin qohumu hesab olunur . Əslində, tiktaalik həmin o keçid bəndi hesab olunur, lakin skeleti təəssüf ki, yalnız parçalardan bilinir.

Və budur yeni tapıntı - Kanadadakı Miguasha Milli Parkında, barmaqları olan balığın qalıqlarını tapdılar. Düzdür, ədalətlə naminə qeyd etmək lazımdır ki, onlar əslində on il bundan əvvəl tapılmış və bütün bu müddət ərzində yaxından araşdırılmışlar , indi isə bunlar yalnız "Nature" jurnalında dərc edilmiş araşdırmanın nəticələridir. Balıq hissə-hissə tapıldı, lakin buna baxmayaraq bütün hissələri Elpistostege watsoni adlanan eyni növdən oldu - bu təxminən 393-359 milyon il əvvəl Devoniyada yaşamış və yuxarıda qeyd olunanlara aid eyni elp balığına aiddir. tiktaalik. Elpistostegin digər qalıqları əvvəllər eyni milli parkda tapılmışdı, lakin Elpistostege watsoni və digərləri arasındakı fərq ondan ibarətdir ki, o, pektoral finların tam skeletini saxlamışdır; və ümumiyyətlə bir metr yarımlıq balığın skeleti, 22 hissəyə bölünsə də, son dərəcə tam olduğu ortaya çıxdı.

Hərtərəfli bir kimpüter temoqrafiya müayinəsindən istifadə edərək Kvebek Universitetindən Rimuski və Flinders Universitetindən onun həmkarları - E. Watsoni balığının döş süzgəclərindəki sümüklərilə çiyin, çiyinaltı, bilək sümüklərinə yerüstü onurğalıların biləklərindəki sümüklərdə rast gələ biləcəyini göstərdilər. Ən əsası, qədim balıqların həqiqi barmaqları olduğu ortaya çıxdı: üç barmaq - bir cinahda və iki - digərində. Bunlar hələ də çox kiçik barmaqlardır və çətin ki, onlar E. Watsoniyə quruda gəzməyə kömək edəydi - E. watsoni barmaqları bölgəsində hələ çox sayda kiçik sümük varmış ki, bütün quruluşu çox hərəkətli edirmiş, ancaq heyvanın bütün ağırlığını ssxlaya bilməzdi. Bu, həmin balıqlara dayana bilməyə və dayaz suda pəncələrində gəzərək qismən sudan çıxımağa kömək edə bilərdi.

Bu və ya digər şəkildə, hətta su həyatı davam etdiyi vaxtda belə, qədim balığın əzaları barmaqları görünənə qədər, quru həyatı üçün inkişaf etdirdi: Molekulyar genetik baxımdan hər şey belə çevrilmələrə hazır idi: alimlər qeyd edir ki, pəncələrdəki barmaqların və üzgəclərin şüalarını meydana gətirən embrional hüceyrələr eyni genlərə tabe olur və fərdi inkişaf zamanı da eyni şəkildə davranırlar.

Mənbə: www.nkj.ru