Hüseyn Cavid - Peyğəmbər/Nüsrət (II hissə)

 
Ş ə m s a 
 
(cəsarət və mətanətlə) 
 
Lakin əfsus o deyil dünkü yetim, 
Şimdi bir şanlı komandan, hakim! 
Hər siyasətdə müdəbbir və müdir, 
Bir həkim iştə o, bə’zən şair. 
Şər’ü qanunda böyük qüdrəti var, 
Güclüdür çünki, nə istərsə yapar. 
Ona hər gün gəliyor hey’ətlər, 
Yeni mə’budunu təqdis eylər. 
Bütpərəstlərmi fəqət? Hər yerdə 
Isəvilər də, yəhudilər də 
Ona iman ilə ağuş açıyor, 
Kimi qorqub da təməllüq saçıyor. 
Onu ilk öncə küçük sandıq biz, 
Halbuki şimdi təlaş etmədəyiz. 
 
Sükut... 
 
B i r i n c i r ə i s 
 
(Şəmsayı məftun və möhtəris baqışlarla süzən ikinci rəisə, xüsusi) 
 
Ona az baq... 
 
İ k i n c i r ə i s 
 
(məczub) 
 
Nə lətafət!..  
 
B i r i n c i r ə i s

Yetişir. 
 
İ k i n c i r ə i s 
 
Ah, o artıq bəni etmiş təsxir. 
 
B i r i n c i r ə i s 
 
Baqıyor həp sana məclisdəkilər. 
 
İ k i n c i r ə i s 
 
Of! Bu aqşam nə gözəl! 
 
B i r i n c i r ə i s 
 
Baqma, yetər! 
 
İ k i n c i r ə i s 
 
O nə halət, nə məhabət, nə cəmal? 
 
B i r i n c i r ə i s 
 
Topla bir kəndini, yahu, bu nə hal? 
Bayquş ötər, göy gürlər, sükut... 
 
R ə i s ə 
 
Ah, yenə o bayquş səsi, 
Bir fəlakət var şübhəsiz! 
Ah, yenə göy gürləməsi, 
Bunlar deyil təhlikəsiz! 
Latü Üzzanın qəzəbi 
Dünyaları titrətiyor. 
Hiç altın büt çalınırmı?! 
 
(Bayquş ötər) 
 
Ah, yenə bayquş ötüyor.  
 
Ş ə m s a 
 
Hər fəlakət ölkəmizə 
Yalnız bir yerdən gəliyor. 
Əvət, hər nə gəlsə bizə 
Həp Peyğəmbərdən gəliyor. 
Əcəl qanat gərib onu 
Qəhr edərkən bən qurtardım. 
Dişləri qırıldı, alnı 
Yaralandı da, bən sardım. 
Ah, əvət, bir zərbə daha 
Vurulsaydı məhv olmuşdu. 
Bən razı olmadım, yoqsa 
O çoqdan haqqı bulmuşdu. 
Acımasaydım bən ona, 
Əvət, bu gün sağ qalmazdı. 
Bəyəndiyi qadınlarla 
Zevqə, cünbüşə dalmazdı... 
 
İ k i n c i r ə i s 
 
(əli qılıcının qəbzəsində titrər və hiddətlə bağırır) 
 
Ah, əvət, ar olsun! Bizə 
Bütün dost, düşman gülüyor. 
Böylə sürüklənməkdənsə, 
Qəhrəmanca ölüm xoşdur. 
Qureyş evladına yazıq. 
Həpsi durub baqmaq istər. 
Ya şərəf, ya ölüm! Artıq 
Yetər şu miskinlik, yetər. 
 
B a ş k a h i n 
 
Ah, şu müqəddəs yurdumuz 
Düşmanlara oyuncaqmı? 
Üç yüz altmış mə’budumuz 
Bir Tanrıdan qorqacaqmı? 
 
K a h i n 
 
(yanındakına) 
 
Baş kahin yanıldı sanki, 
Nerdə şimdi üç yüz altmış. 
Birini çıqmalı, çünki 
Böyük altın büt çalınmış. 
 
Ş ə m s a 
 
(çılğınca və sinirli) 
 
Vətəndaşlar! Onun qanı 
Yalnız bənim boynumadır. 
Hiç təlaş etməyin, onu 
Bir qız öldürməyə qadir. 
İki gənc qardaşım, babam 
Onun əmrilə məhv oldu. 
Hiç unutmam, bir yıl tamam 
Anam saçlarını yoldu. 
Əvət, Əbu Talib oğlu 
Onun sözlərinə uydu. 
Qılıcdan keçirib qutlu 
Bir evi erkəksiz qoydu. 
Bunca qavğa əl vermədi, 
Yenə qan salmaq istiyor. 
Gizli hazırlanır şimdi, 
Məkkəyi almaq istiyor. 
İnsafmı əkinçi, səfil 
Mədinə xalqı yüz bulsun. 
Cəngavər Qureyşin əsil 
Evladına qalib olsun? 
Yoq, bən istəməm yurdumda 
Uğursuz bayquşlar ötsün. 
Qarğa, quzğun yapıb yuva, 
Bacalar dərd, ələm tütsün.  
Onu ölüm pəncəsindən, 
Hər kəs bilir, bən qurtardım, 
Yenə bən məhv eylərim, bən, 
İstəməm kimsədən yardım. 
 
Bu sırada T o p a l , x i d m ə t ç i n i n arqasınca məmnun qəhqəhələrlə daxil olur. Hər kəs onu şaşqın və məraqlı bir halda dinlər. 
 
B a ş k a h i n 
 
Nə var? Baş rəis gəldimi? 
 
T o p a l 
 
Xayır, başqa bir xəbər var. 
 
B a ş k a h i n 
 
Sən də artırma dərdimi, 
Söylə nə var, nə diyorlar. 
 
T o p a l 
 
(istehzalı qəhqəhələrlə) 
 
Aydın olsun gözləriniz, 
Çıqmış göylərə Peyğəmbər. 
Şimdi cənnətdə şübhəsiz 
Mələklərlə söhbət eylər. 
 
B a ş k a h i n 
 
Bıraq artıq kinayəyi! 
Açıq söylə! 
 
T o p a l 
 
Mədinədən 
Gələn var, o söylüyor ki, 
Bu günlərdə düşünürkən 
Peyğəmbərin başı dönmüş,  
Bir bayğınlıq gəlmiş ona. 
Sonra bir mum kibi sönmüş, 
Qavuşmuşdur Tanrısına. 
 
(Hər kəs məmnun) 
 
Ş ə m s a 
 
(təlaş ilə) 
 
Demək ki, ölmüş, öyləmi? 
 
T o p a l 
 
Əvət, köçmüş yer yüzündən. 
 
R ə i s ə 
 
Şükür, çoq şükür! 
 
(Topala) 
 
Ən eyi 
Bir töhfə var sana bəndən. 
 
Ş ə m s a 
 
Xayır, xayır, bu şad xəbər 
Hiç sevindirmiyor bəni, 
Könül başqa yolda istər 
Peyğəmbərin ölməsini. 
İntiqam atəşi bənim 
Hala qəlbimi yaqıyor. 
Alevli beynimdə daim 
Kinli şimşəklər çaqıyor. 
Gərçi gördüm də arqasız, 
Öncə yeni həyat verdim. 
Lakin şimdi onu yalnız 
Kəndim öldürmək istərdim. 
 
İ k i n c i r ə i s 
 
Öylə bil ki, sən öldürdün 
Yoq təəssüfdə bir səmər. 
 
(İstehzalı qəhqəhələr ilə) 
 
Halbuki Peyğəmbər bu gün 
Cənnət bağlarında gəzər. 
Orda yaqut, zəbərcəddən 
Möhtəşəm köşklər varmış. 
Bütün ətrafı gül bədən, 
Gözəl fəriştələr sarmış. 
Rəqs etdikcə huri-qılman, 
O həp kəndindən keçiyor. 
Elmas qədəhlərdə əl’an 
Gülgün şərablar içiyor. 
O halda, bilməm biz niçin 
Böylə nəş’əsiz baqalım? 
 
(Rəisəyə baqar) 
 
R ə i s ə 
 
(bir qıza) 
 
Qızım! Söylə, şərab gəlsin! 
 
(Qız içəri odaya keçər) 
 
İ k i n c i r ə i s 
 
(nəş’əli bir tevr ilə məclisdəki şəxslərdən birinə) 
 
Nə bəkliyorsun, a zalım? 
 
(Ud çalınır)  
 
Məzkur şəxs 
 
(ərəb məqamlarına uyğun atəşli bir ahəng ilə oqumağa başlar) 
 
Of! Yaqar könlümü bir dərin sızı, 
Yaralamış bəni bir pəri qızı. 
Bən bir çoban, o bir çoban yıldızı. 
Hər gecə busələr yollarkən ona, 
Uzaqdan göz qırpıb gülümsər bana. 
Aman, yavrum, çabuq qədəhlər dolsun, 
Məclis güllər açıb bir cənnət olsun. 
Mey sun, nəş’ə gəlsin, dərd unutulsun. 
Bəlalı aşiqim elimdən ayrı, 
Yaralı bülbülüm gülümdən ayrı. 
Mey sun, gözəllər içsin qana-qana, 
Ruhlarda qopsun atəşli fırtına. 
Gözlər süzülsün, saçılsın hər yana 
İncə qəhqəhələr gül dodaqlardan, 
Çılğınca busələr al yanaqlardan. 
 
X i d m ə t ç i 
 
(gəlir, həyəcanlı bir tevrlə Rəisəyə) 
 
Əfəndim! Şəhrin hər yanı 
Atəş, alev püskürüyor. 
Xalqın işdən anlayanı 
Əhvalı müşkül görüyor. 
 
B i r i n c i , i k i n c i , ü ç ü n c ü r ə i s iztirab və təlaş ilə qarşıkı basamaqlardan çıqar, ətrafa baqarlar. 
 
R ə i s ə 
 
Ah, şu uğursuz xəbərlər 
Həp qəlbimi parçalıyor. 
Hər kəs gəlir, bir söz söylər, 
İnsan bütün şaş qalıyor.  
 
B a ş k a h i n 
 
Bəlkə Mısırdan, ya Şamdan 
Gələn karvan atəş etmiş. 
 
B i r i n c i r ə i s 
 
Bən pək şübhələndim ondan, 
Xayır, bu pək qorqunc bir iş. 
 
R ə i s ə 
 
Ah, bəlkə qızmış da bütlər 
Yaqmaq istər ölkəmizi? 
 
İçəri gedən q ı z əlində qədəhlərlə dolu bir təpsi və şərab dəstisi gəlir, rəisə əlilə rədd edər. 
 
Şərab istəməz, şu xəbər 
Sərxoş etdi artıq bizi! 
 
(Qız geri dönər) 
 
Ü ç ü n c ü r ə i s 
 
Hər halda bir qasid gedib 
Kəndi gözilə görməli. 
Pək yaqından diqqət edib, 
Doğru xəbər gətirməli. 
 
X i d m ə t ç i 
 
(gəlir, tə’zim edər) 
 
Baş rəis təşrif etdilər. 
 
(Çıqar) 
 
R ə i s ə 
 
Şimdi hər şey anlaşılır. 
 
B a ş k a h i n 
 
Öylə ya, ən doğru xəbər 
Hiç şübhə yoq ki, ondadır. 
Baş rəis gəlir, hər kəs kəndisinə qarşı ehtiram ilə əyilir. 
 
 
Sükut... 

(III hissə)