Hüseyn Cavid - Ana (V hissə)
Səlim
Çox gözəl, bildim, o bizim əhbabdır.
Sonra?
İsmət
Gördüm yavaş-yavaş yaxlaşır.
Səlim
Əvət, sonra?
İsmət
Məktubdan, Qanpoladdan
Əhval sordu; cavab verdim... bir zaman
Qüvvətindən, varından çox söylədi;
Sonra birdən elani-eşq eylədi,
Gəl qaçalım - dedi - başqa bir yana...
Səlim
Pəki, cavab vermədinmi sən ona?
İsmət
Əmin ol, çox gözəl cavablar verdim;
Dəf ol! - dedim, gözlərinə tüpürdüm.
Səlim
Nihayət?
İsmət
Pək çox yalvarıb yaxardı,
Xəncərini tez qınından çıxardı.
Verdi mənə, öldür! - dedi - Orxanı,
Öldür! İşgəncədən qurtulsun canı.
Səlim
Öyləmi? Öyləmi? Ah, rəzil, xain!
Pəki, nə yapdın sən?
İsmət
Dedim: get, misgin!
Çəkil get! - dedim, ədəbsiz, həyasız!
Sonra çəkildim evə etinasız.
Səlim
Afərin dostumuz, afərin Orxan!
Sonra?!
İsmət
Evdə gecikdim az bir zaman;
Çıxdım, bir də baxdım, ondan yox xəbər.
Ancaq qalan yadigar bir bu xəncər!..
Səlim
Heç zərər yox, fəqirlər aciz deyil,
Sən bəklə Səlmanı, ondan xəbər bil,
Sonra evmizə get, burda gecikmə!
Həm də söz açma bu işdən heç kimə!
İsmət
İnsan özünü heç eylərmi rüsva?
Səlim
Haydı, get evdə bəklə, burda durma!
İsmət
Pəki, itaət borcumdur, qardaşım!
(Evə doğru gedərək öz-özünə)
Ah, nələr çəkəcək ağrımaz başım.
(İçəri girər.)
Səlim
(Öz-özünə hiddətlə)
Orxan istər xan olsun, istər sultan,
Haqsızlıq əfv olunmaz heç bir zaman.
İmdi yalnız bulub gizli bir yerdə,
Anladaram həddini bir xəncərdə.
(Orxanın xəncərinə diqqətlə baxaraq)
Gerçəkdən çox kəskin silahdır, yenə
Ən nihayət qismət olsun kəndinə.
Bir də, dosta əyri baxan azğınlar,
Eşitsinlər də qoy ibrət alsınlar.
(Xəncəri qoltuğunda gizlər. Ətrafına baxaraq uzaqlaşar. Sonra Orxan və İzzət ağaclıqdan çıxarlar.)
Orxan
(Qəhqəhə və istehza ilə)
Od-alov saçıyor qəhrəman Səlim,
Eyvah, demək son nəfəsimdir mənim!
(Səlimin getdiyi tərəfə baxaraq)
Get, baxalım, get ara, bul Orxanı!
Get, bul sənə dost görünən düşmanı!
Məhv et, parçala! Anlasın həddini,
Bundan sonra kiçik saymasın səni.
İzzət
Düşmən hər nə qədər aciz olsa da,
Məğrur olub kiçik sanma, xanzada!
Orxan
Sözün doğru, çox doğru... lakin, İzzət!
Kim igidsə söz onundur nihayət.
Heç tələsmə, burda dur, imdi bir də
İtmam-höccət eylərəm İsmətə;
Təklifimi xoş görürsə nə əla!
Rədd edərsə, inan, yaşatmam əsla!
İzzət
(Şaşqın bir halda göstərərək)
Ah, bu gələn kim?
Orxan
(Usanmış bir halda)
Allahın bəlası!..
İzzət
Səhih kimdir?
Orxan
Qanpoladın anası...
(Hər ikisi təkrar ağaclığa çəkilir. Bu sırada İsmət dişarı çıxıb baxınır.)
Səlma
(Gələrək, sevinc ilə)
İsmət! Qızım, müjdəmi ver, müjdəmi!
Bundan sonra, gül, sevin, tərk et qəmi!
Şükür, çox şükür, sap-sağlam, könlü şad!
Bu gün, yarın gəlmək üzrə Qanpolad.
smət
(Özü)
Allaha şükür!..
(Aşkar)
Gəlmək üzrəmi?
Səlma
Hay-hay!
Yazdığından bəs bəllidir ki, bir ay,
Tamam bir ay tədarük etməkdədir;
Çox ehtimal var ki, bu axşam gəlir.
İsmət
(Heyrətlə)
Nasıl?
Səlma
Əvət, ya bu axşam, ya sabah,
Qovuşdurur sizi o qadir allah.
(İsməti süzərək)
Həm də yazmış ki, söylərsən İsmətə,
Toy başlanmalıdır gəldiyim həftə!
(İsmət utanıb başını aşağı dikər)
Gəl, utanma, hifz etsin sizi tanrım,
Gəl, öpəyim səni, gəl, quzum, yavrum!
(İsməti qucaqlayıb öpərək)
Gül rəngin afət görməsin, solmasın!
İsmət! Heç bir günüm sənsiz olmasın!
Gəl evə, almasım!
İsmət
Rüxsət versəniz
İmdi gedib evmizə söylərəm tez,
Yenə tez gələrəm; çünki anamgil,
Həp müntəzirdir, kimsə rahət deyil.
Səlma
Yaxşı, quzum! Get söylə, anlat bütün;
Qoy sevinsinlər, fəqət sən çapuq dön!
Çünki evdə bir az hazırlıq görək.
İsmət
(Gedərək)
Çox gecikməm...
Səlma
Haydı get, parlaq çiçək!
İsmət
(Uzaqlaşaraq öz-özünə)
Ah, fəqət intiqam dilərsə Orxan,
İsmət xoşbəxt ikən olur bağrı qan.
(Göyə doğru)
Ey bizi yoxdan yaradan bir allah!
Rəhm eylə, səndən başqa yox bir pənah.
Şərhlər
Şərhləri göstər Şərhləri gizlət