Həbibi - Azərbaycan şairi
Məşhur Azərbaycan şairi, böyük Füzulinin ustadlarından sayılan Həbibi təqribən 1470-1475-ci illərdə, Göyçay qəzasında indiki Ucar rayonunun Bərgüşad kəndində anadan olmuşdur. Əsl adı mənbələrdə çəkilmir. Rəvayətə görə uşaqlıqda çobanlıq etmiş Həbibi təsadüf nəticəsində gənc yaşlarından Ağqoyunlu hökmdarı Sultan Yaqubun sarayına gətirilmişdir. Sonralar Şah İsmayıl Xətainin sarayında böyük nüfuz qazanmış, hətta Məlik üş-şüara olmuşdur.
Çaldıran vuruşmasından (1514) sonra ömrünü Türkiyədə keçirmişdir. Mənbələrdə Türkiyəyə getməsinin səbəbləri barədə dəqiq məlumat yoxdur.
Sənətkarlığı ilə Füzulini belə heyran edən şairin divanı dövrümüzədək gəlib çatmamışdır. Ədəbi irsindən yalnız 50-yə qədər şeri (qəsidə, qəzəl, müsəddəs, tohid, qitə və sair) məlumdur. Şerlərində insan ləyaqətini, mənəvi gözəlliyi, məhəbbəti tərənnüm etmişdir.
Həbibinin yaradıcılığı Azərbaycan şerinə (Şah İsmayıl Xətai, Füzuli və başqaları), ümumiyyətlə, türkdilli poeziyaya güclü təsir göstərmişdir. Şerlərinin dili əksər hallarda xalq ifadə tərzinə yaxın və sadədir. Çətin anlaşılan ərəb və fars tərkibləri azdır.
Kitabları
- Həbibi. Şeirlər. Bakı, "Şərq-Qərb", 2006. 88 səh.
- Şerlər. Bakı: 1981.
- Qəsidələr, qəzəllər. "Azərbaycan klassik əbədiyyatı kitabxanası". "20 cildə", C.3. Bakı: 1984.
Əsərləri
Qəsidələri
Qəzəlləri
- Dərdi-eşqə hər ki, ol dəmsaz ola
- Hər kimə həmrah Fəzlullah ola
- Sünbül saçın gül yüzünə çünkim niqab olur, şəha
- Türreyi-tərrarını sən edəlidən piçü tab
- Şu kafər çeşmi gördüm İstefadə
- Erdi qulağıma səhər çün hayü huyi-meykədə
- Bir dəm salınsa çün ol sərvi-rəvan çəməndə
- Dur səhər, ey saqiyi-can, bir qədəh mey sun bizə
- Dur uru, ey saqiyi-məhru bizə
- Şol mübarək zatına işim sənadır, ya nəbi
- Ol zaman kim məst qıldı çeşmi məxmurun məni
- Billah, ey sərvi rəvan, durgil səhər, gül şən degül
- Fəzli-fəyyazi-əzəl çün eylədi feyzini am
- Dur uru, ey saqi, billah, xoşxiram
- Bir səhər piri-muğani çün ziyarət eylədim
- Ey dustan, (ey dustan) yarım mənə uymaz, nedim
- Can alıcı xuni gözün bir dəm aman verməz, nedim
- Müstədam olğıl həmişə, ey gözəl xanım mənim
- Mən ki, ləlin can yerində görmüşəm
- Saqi, səhərdir, sun bərü, cami-Cəmi nuş edəlim
- Billah, səhərdir, saqiya, doldur bərü cam, içəlüm
- Can içində dərdi-eşqin olalı, cana, müqim
- Mana mehri ermədi sən məhliqanın, neyləyim
- Gər səninçün qılmayam çak, ey büti-nazik bədən
- Ey ağzı qönçə, çöhrəsi gül, xətləri səmən
- Gözüm eydür könlümə: şol huri-məhvəşdən saqın
- Xabi-qəflətdən oyansun eşqi-dildar istəyən
- Könlümü həm dəmbədəm edər pərişan saçların
- Qamu cövri ki, cana, cana etdin
- Nə kövkəbdir bu, ya rəbb kim, Gün əşdən nuri rövşəndir
- Tapun kim, canların cananəsidür
- Kainatın varlığından mənə sən şafi yetər
- Pərtövi-hüsni-cəmalın aləmi pürnur edər
- Nigara, zülfi-şəbrəngin ki, əyyamın siyah eylər
- Məgər badi-səba zülfin ucundan key pərişandır
- Gül yanağun üzrə çün ol sünbüli-sərkəş yatur
- Çin elindən çin səhər çün şol büti-ziba gəlür
- Aşiqə məşuqinin cövrü səfası xoş gəlür
- Dur, ey mürği-səhər, billah, ağaz et
- Ey afitabi-dövlət, vey kövkəbi-hidayət
- Görəldən zülfi-ənbərbarın, ey dust
- Dil saçından oldu sevdayi mizac
Müsəddəsləri
Qitələri
Şərhlər
Şərhləri göstər Şərhləri gizlət