Gen tənzimləməsinin yeni fundamental yolu aşkar edilib

Ens.az xəbər verir ki, bu kəşf genlərin işimin tənzimlənməsi haqqında təsəvvürlərimizi əhəmiyyətli dərəcədə dəyişəcək. Bu, bəm bioloji tədqiqatlara, həm də gələcəyin tibbinə təsir edəcəkdir.

Bizə dərsliklərdən tanış olan klassik yanaşmadan fərqli olaraq müasir tədqiqatlar sintez prosesinin daha mürəkkəb olduğunu göstərir. Məsələn, alimlər gen fəaliyyətinin aktivliyini tənzimləyən bir çox mexanizmlər aşkar ediblər.

Bu kəşflərdən biri 2011-ci ildə professor Çuan He-nin rəhbərliyi ilə Çikaqo Universitetinin mütəxəssislər qrupu tərəfindən edilmişdir. Onlar müəyyən zülalların sintezinin RNT səviyyəsində metil qalıqlarının yapışdırılması və parçalanması ilə tənzimlənə biləcəyini tapdılar. Mexanizmə geri çevrilən RNT metilasiyası deyilir. Sonrakı araşdırmalar göstərdi ki, RNT modifikasiyası bir çox bioloji prosesə təsir göstərə bilir.

Professor Çuan He-nin rəhbərlik etdiyi Çikaqo komandası tərəfindən yeni kəşf genetik tənzimləmə şəkilinə başqa bir fraqment də əlavə etdi.

Phys.org-un verdiyi məlumata görə, tədqiqatçılar reversiv metilasiya başqa bir RNT tipinə - xromosomlarla (karRNA) əlaqəli tənzimləyici RNT-yə xas olduğunu müəyyən ediblər. Bu molekullar zülalları kodlaşdırmır, ancaq DNT ilə genlərin oxunmasına nəzarət edir.

Müəlliflərin fikrincə, aşkar edilmiş mexanizm əksər genlərin transkripsiyasına birbaşa təsir göstərir. Bu onu zülal sintezinin tənzimlənməsinin əsas yollarından birinə çevirir.

Gözlənildiyi kimi, kəşf həm biologiyaya, həm də tibbə böyük təsir göstərəcəkdir. Məsələn, müəyyən xəstəlik növlərinin əsaslarını müəyyənləşdirməyə və daha yaxşı müalicə etməyə müsbət təsir edəcək.

ABŞ tədqiqatçıları DNT tənzimlənməsini təhlil edən və nəticələrini bioloqların anlayacağı şəkildə təqdim edən bir şəbəkə yaradıblar. Sözsüz ki, belə bir vasitə ilə işləmək, gen tənzimlənməsinin öyrənilməsini stimullaşdırır və bir çox xəstəliklərin səbəblərini başa düşməyə və onların müalicəsi üçün metodlar hazırlamağa kömək edir.