Əliqulu Qəmküsar - Pələng ili

Əlan əlimdə iki təqvİmin mütaiiəsine meşğulam ki, görüm bu ilin hodisatından nə yazılıbdır. Ta onları eynilo qareiərimə bəyan etdiiTt ki, bu pələng ilinin işlərindən qabaqdan xobərdar olub özJərini bİr para afətlərdən gözləsinlər.

Taqvimin birisi Bakıda çıxan masa təqvimi, o birisi isə Tehranda çap olunub münəccimbaşı Serkarın öz mübarək dəstxəttilə möhürlənmiş teqvimdir ki, bu ilin hodİsatı onda nöqtəbənöqtə yazılıbdır. 

Müneccimbaşı belə yazır:

- Övzaİ-kəvakib belə dəlalat edir ki, bu il Iranda Darül-Şurayi- Mitlli kamali-dəbdəbe vo colal ilə açılıb ətabati-aliyatdan yetmiş beş nəfor yetmiş beş yaşında başı sartqlı seçilib əhkami-şəriyyəni tamam-kamal Məclİsİ-Millidə müzakirəyo qoyub birbəbir holl edəcəklər. Və bir nəfbr ələm müctəhid tapıb təyin edocəklər ki, vahidüləsr və feridüd-dəhr olsun və bundan sonra cəmi İran əhlinin ona hükmən müqollid oiduğunu təhti-qanune alacaqlar.

Pəiəng İlimn bərəkətİndon şəban aymın 27-də həzrəti vala Nayibüs-soltənə öz nəyabət vəzifəsini tamam-kamal əda edib, zimami-İxtiyari şah novcah Sultan Əhmedin yodi İqtidarına tapşmb özü bütün-bütünə asudo olub Avropaya sofər edəcəkdir ki, orada uzun bir müddət İstirahətə məşğul olsun və qol-qçını Firəngistanda madmazelləre bork ovdursun ki, bəlko yorğunluğu çıxa. Çünki bu iki il naiblikdə hoqİqətdə müşarüeyh çox əziyyət və zohmət və məşəqqət çəkib, gecə-gündüz yatmıyıb İramn səadətinə o qədər əlleşib vo çalışıbdır ki, bİImərro yoruiub dıldən düşübdür. 
Bu poləng iliıı bərəkətindon Nİzamüs-səltəno lorlara hakim təyin olunub keçen il rəcəb ayında özünün lorlar torəflndən soyulduğuna əvəz olaraq, lorları tamam-kamal soyub lat-üryan edib çıxıb qaçıbdır. 
Masa təqviıni belə yazır: övzai-kəvakib delalət edir ki, bu ildə Osmanlı Ittihadi-Tərəqqİ firqəsi parlamana zor ilə seçilib orada kesrəti-arayo malik olub məmlokətin içərisində hər nə bilirlərsə, Öz rəyləri ilo yapacaqlar ve hər kos otıların əleyhine bir kəlmə belə danışsa onu pəlong kimi yırtıb dağıdacaqlar. 
 
Pələng ilin berəkətinden Bakının özünün və ətrafinm əhalisi pələng tebiətinde olub, “Molla Nəsrəddİn” müxbirliyinin isnadı hər kəsə verilsə onu qanma qoltan edəcəkler.

Pələng iİin bərəkətindən Şeytanbazar müsəimanlan pələngə dönüb bayramın ewəlimci günü baydaq üstündə böyük dava edib, qırx-əlli adam yaralıyacaqlar. Krımda, Türküstanda, Qazanda,
Xivədə, Misirdə, Mərakeşdə, Ərəbistanda, Sudanda, Cəzairdə müsəlmanlar necə ki, inişil sıçana, bildir öküzə dönmüşdülər, bu il dəxi pələngə dönüb, dallarına keçənleri təpik ilə vurub qabaqlanna çıxanları isə dişləri İlə didəcəkler.

• "Molla Nəsrəddıtr", 14 mart 1914, N 9