Avtomobil lampalarının işarələnməsi

Lampaların işarələnməsi avtomobil sahibinə lampanın metal hissəsinin (sokol) növü, mövcud standartlara uyğunluğu, birləşdirici növü, nominal güc, gərginlik, işlək cərəyan və s. barədə məlumat verir. Əksər hallarda müvafiq məlumatlar onların bazasına (sokol) həkk olunur. Təqdim olunan məlumatlardan istifadə edərək avtomobil sahibi asanlıqla avtomobili üçün ən yaxşı lampaları seçə bilər. Lakin, lampada və onun qablaşdırılmasında olan ​​çoxsaylı, ilk baxışdan anlaşılmaz görünən nişanlar bir çox sürücünü çaşdırır. Ona görə də bu mövzuya mümkün qədər təfərrüatlı şəkildə aydınlıq gətirməyə, işarələnmənin mənasını və avtomobil lampalarındakı mövcud təyinatların nə olduğunu öyrənməyə kömək edəcəyik.

Avtomobil lampalarının təyinatlarını deşifrə edərkən avtomobil sahiblərinin qarşılaşdıqları əsas problem - fərqli standartların olmasıdır. Daxili bazarda mövcud lampalar iki növ standarta uyğun olaraq təyin olunur - "Sovet" və Avropa. Birinci standart ГОСТ 2023.01-88 nömrəsinə malikdir və Avropa standartından daha sadədir. Beləliklə, "A" hərfi "avtomobil" lampası, "AMH" isə - miniatür avtomobil lampası deməkdir. Nişanlamada C hərfi (yəni AC) varsa, bu soffit lampa, АКГ varsa, bu – kvars halogen lampası olduğu deməkdir.

Bundan əlavə, bu təyin etmələrdən sonra lampada onun gücü (vat ilə), nominal gərginlik (volt ilə), sonda isə istehsal nömrəsi və ya sadəcə müəyyən bir sürücü üçün praktiki dəyəri olmayan texniki məlumatlar əlavə edilir. "Sovet" ГОСТ-u ilə problem – onun vahidləşdirilməməsidir. Yəni fərqli lampalarda fərqli məlumatlara rast gəlmək olar.

Avropa ECE standartına gəldikdə, vahiddir, buna görə də onu anlamaq daha asandır. Belə ki, buna uyğun olaraq lampalardakı hərflər:

T – miniatür bazalı (sokol) lampa. Bir qayda olaraq avtomobilin ön qabarit işıqlarında istifadə olunur.

R – 15 mm bazalı və kolbası 19 mm diametrdən çox olmayan bir lampa. Bu da avtomobilin qabarit işıqlarına quraşdırılır.

R2 – kolbanın diametri təxminən 40 mm-dir. Sovet dövründə uzaq və yaxın işıqlar üçün istifadə olunan közərmə lampaları. Demək olar ki, hal-hazırda istifadə olunmur.

P – 15 mm bazalı və 26,5 mm-ə qədər diametri olan lampa. Dönmə siqnalında və/və ya əyləc lampaları kimi istifadə edilə bilər.

P - əgər bu baş hərf, işarələmənin əvvəlinə yerləşdirilirsə, onda bu flans lampa deməkdir, bu barədə məlumat aşağıda qeyd edilib.

W - əgər bu hərf rəqəmdən sonra yer alıbsa, bu lampanın gücünü göstərir (məsələn, 60/55 W), əgər yoxdursa, rəqəm müəyyən bir lampa modelinin nömrəsini göstərir (lakin, əksər hallarda onun köməyi ilə olan işarə - gücdür).

H – bu hərf lampanın halogen olduğunu göstərir.

Y – bu hərf rəqəmdən öndədirsə, demək lampa narıncı rəng kolbaya sahibdir.

BA - ştiftlərin bir-birinə nisbətən simmetrik yerləşdiyi ştiftli lampa deməkdir.

QEYD: Ştift (alm. Stift) – hərəkətsiz birləşmə üçün nəzərdə tutulmuş silindrik və ya konik çubuq şəklində bir bərkidicidir.

BAY – ştiftlərdən birinin hündürlüyünə görə qarışdırılmış ştiftli lampa.

BAU – ştiftlərdən birinin radius üzrə qarışığı olan ştift lampadır.

BAZ – hündürlük və radius boyunca ştiftlərdən birinin qarışığı olan ştift lampasıdır (ştift lampaları haqqında daha ətraflı məlumat aşağıda verilmişdir).

SV – hər iki tərəfində bazası olan soffit lampasıdır. Qabarit və arxa işıqlar üçün istifadə olunur. Təsviri aşağıda verilmişdir.

E – bu lampanın yivli bazası var.

X – bu cür işarələmə standart olmayan lampalarda istifadə olunur.

Bəzən bənzərsiz işarəli bir lampaya rast gələ bilərsiniz, məsələn, 9145 – xüsusi duman əlehinə lampadır.

İki telli fənərlərdəki gərginlik və güc göstəricisi tək tellilərdən bir qədər fərqlənəcəkdir. Məsələn, 12V21W - avtomobil sahibinə qarşısında 12 V nominal gərginlik üçün nəzərdə tutulmuş 21 vatt gücündə tək telli lampa olduğu deməkdir. Bu, lampa üçün nominal gərginliyin 12 volt olduğu deməkdir, lakin birinci telin gücü 21 vatt, ikincisi isə 4 vattdır.

Lampalar müxtəlif parametrlərinə - forma, işləmə gərginliyi, güc və s. görə fərqlənirlər. Lakin ən əhəmiyyətli fərq - baza növüdür. Avropa ölkələrinin ərazilərində avtomobil lampalarının işarələnməsi tətbiq olunan iki standarta uyğun olaraq aparılır - IEC (lampalar və onların armaturları, təhlükəsizlik tələbləri və s. çox oxşar standartlar var) və DIN (işıqlandırma standartları, həmçinin bir çox oxşar sənədlər də fəaliyyət göstərir).

Həmçinin, ez-tez bazalardakı işarələrin sonunda lampanın bazadan nə qədər izolə edilmiş telə malik olduğuna rast gəlinir. Belə seçimlər var:

S (tək) - bir;

D (ikili) - iki;

T (tres) - üç;

Q (quatro) - dörd;

P (penta) - beş (birləşdirici baza).

Avtomobil lampası bazalarının kodunu açarkən lampanın forması haqqında da məlumat tapa bilərsiniz. O da həmçinin hərflərlə göstərilir. Xüsusilə:

B - oval formalı kolba (B);

RP - yuxarıdan geniş və aşağıya doğru daralma;

S - badımcanı xatırladan forma;

G - top şəklində;

T - silindr şəklində.

Həmçinin lampanın indeksindəki "C" hərfinin sayına görə qarşınızda bir (C) və ya iki (CC) üst spiral olan bir lampa olduğunu başa düşə bilərsiniz.

Bu lampanın uyğun gəldiyi rəsmi təsdiqləmə (standart) nömrəsi barədə məlumat verən başqa bir universal qeyd var. O nomrə ilə birlikdə E kimi qeyd olunur (məsələn, E1) və bunun hamısı yuvarlaq bir düzbucaqlı (və ya dairə) ilə əhatələnmişdir. Rəqəmlər və ölkələr arasındakı uyğunluqlar cədvəldə yer alıb.

15, 30, 33, 35, 36, 38, 39, 41 və 44 nömrələri dünyanın heç bir ölkəsində mənimsənilməyib (boşdur).

Ümumiyyətlə, aşağıdakı baza növlərindən tez-tez istifadə olunur:

H4 və H7 - ən çox yayılmış (yaxın - uzaq);

H8, H10, H11 – duman əlehinə işıqlar üçün;

W5W, T10, T4W ​​– qabarit və yan dönmə siqnalı üçün;

P21W - əsas dönmə siqnalı üçün;

W21W, T20, 7440 – arxaya gediş işıqları üçün.

R2 lampaları köhnə nəsil işıqlandırma cihazlarına aiddir və iki fənərli işıqlandırma sistemində istifadə olunur. Onların istifadəsi köhnə nəqliyyat vasitələri və kənd təsərrüfatı texnikaları ilə məhdudlaşır.

H1 və H7 baza tipli lampalar avtomobil işıqlandırmasının dörd far sistemində istifadə olunur. Lakin, bu gün H1 tipli bazalar köhnəlmiş sayılır, gec-gec istifadə olunur və əgər o həm yaxın, həm də uzaq vuran işıqlar üçün istifadə edilə bilsəydi, onda H7 lampalarının meydana gəlməsi ilə H1 lampalar yalnız uzaq vuran sistemlərdə və duman əlehinə fənərlərində istifadə olunmağa başladı.

H4 bazasının məhşurluğu yüksək performans xüsusiyyətlərinə görədir. Xüsusilə, onları qurmaq, tənzimləmək və dəyişdirmək asandır. Ancaq bu cür lampaların əhəmiyyətli bir çatışmazlığı var - nisbətən aşağı işıq axını. Məsələn, belə bir lampanın yaxın vuran işığı təxminən 1000 Lm, H7 isə 1500 Lm-dir.

Alətlər panelini işıqlandırmaq üçün tez-tez plastik bazalı lampalardan istifadə olunur. Lampa, yuva və elektrik qidalandırıcısının etibarlı şəkildə bərkidilməsi ilə fərqlənirlər. Bu cür lampaların şübhəsiz üstünlüyü ondadır ki, metal komponentlərinin olmaması onların oksidləşməsini, paslanmasını və yapışmasını mümkünsüz edir.

Ən yeni və texnoloji cəhətdən inkişaf etmiş bazalar H8, H9 və H11 növləridir. Güclü işıq axını ilə fərqlənirlər və müasir, xüsusilə yığcam fənərlərdə istifadə oluna bilən ancaq güclü işıq axını təmin edənlərdir. HB3 və НВ4 bazasındakı lampalar, eləcə də H8, Н9 və Н11 həm ayrı, həm də qazla qızışan ksenon-metal haloqen lampaları ilə birlikdə istifadə edilə bilər. Fərqli növ lampaların bu birləşməsi maksimum və çox keyfiyyətli işıq axını təmin edir.

HB1 və HB2 – Amerika avtomobilləri üçün cüt telli faralardır, HB3 və HB4 tək tellidirlər, daha çox yapon maşınlarında rast gəlinir.