Aşıq Heydər

Məmmədov Heydər Kərim oğlu 1867-ci ildə Ağbaba mahalının Düzkənd kəndində anadan olmuşdur. Heydər üç yaşında olanda atası vəfat etmiş, anası isə öz dayısı molla Əhmədin təkidi ilə başqasına ərə verilmişdir. Heydər əmisi Məşədi Rəcəbin himayəsində yaşamışdır. 25 yaşında ona yatdığı yerdə İstanbulun yaxınlığında yerləşən Dəyirman kəndində Süleyman bəyin qızı Bəyaz xanıma buta verilməsi məlum olmuşdur. Aşıq Heydər Bəyaz xanıma qovuşa bilməmişdir. Ancaq onun sözləri dillərdə dastan olmuş və bu günümüzə kimi gəlib çatmışdır.

Aşıq Heydər Aşıq Şenlik, Aşıq Nəsib və Çorlu Məhəmmədlə yaxın dost olmuşdur.

Aşıq Heydər el şairi olmaqla bərabər kirkirə, dibək-salğar, cəhrə, yun darağı düzəldər, ağacdan qaşıq, qəlyan, müştük yonub hazırlamaqda da mahir sənətkar olmuşdur.

Aşıq Heydər 1949-cu ilin mart ayının 19–u nəvəsi Yusif Rəhim oğlu Heydərova "Axtarın məni" qoşmasını deyərək, Düzkənd kəndində vəfat etmişdir.

Kitabları

1. "Bu yan Ağbabadı, o yan Çıldır, Qars", Bakı: "Nurlan", 2007. 161 səh.
2. "Aşıq Hedər-140".Bakı: 2007, 381 səh.
3. "Gümrü Qızı" dastanı. Bakı: 2010, 285 səh.
4. "Aşıq Heydər" (Əsərləri, dastan-rəvayətlər, xatirələr), Bakı: ABX NPM, 2014. 472 səh. (tərtibçilər: Tacir Səmimi, Xurşud Məmmədli və Əbülfət Heydər)

Gəraylılar

• Ağbabada
• Ana
• Bilmirəm
• Deyilmi
• Gedirəm
• Mərd sağ olsun
• Kimə deyim
• Kirvə məni qonaq eylə
• Qurban olum 
• Olsa da
• Vədəsidi
• Yaralama
• Yaz havası
• Yeri-yurdu qurulama

Qoşmalar

• A molla
• Ağbaba dağı
• Ağlasın
• Ağlayır
• Axtarın məni
• Ay hayıf, hayıf
• Bacım
• Bax 
• Bax-bax
• Bu gələn gözəl
• Bu sevdaya düşən günü ölmüşəm
• Dağların
• Dağların
• Dolanır
• Düşdü
• Eylər
• Gəl
• Gəl eşit məni
• Getdi şan-şöhrətim, daha nə deyim
• Görən bu tutuşla hara gedirik
• Görən harda belə gözəl məkan var
• Göstərim
• İndi
• Kəsdi
• Mən bilmirəm kimə deyim dərdimi
• Mənim
• Meydanıma
• Millət qurban desə, siz məni kəsin
• Nədi
• Oldu
• Ona dedim: La İlahə İlləllah
• Oxudum, öyrəndim heç nə bilmədim
• Oy oda məni
• Oynatmasın
• Qaldım
• Qalmadı
• Sənəm gəl
• Söylə hardasan
• Tək qalıb
• Üç yaşına çatıram
• Var
• Verdilər
• Xoflanma
• Yaşılbaş sonalar göllərə gəlir
• Yazdı, yaşatdı
• Zamanənin ələyindən ələndim

Ustadnamə

• Gələndə

Təcnis

• Ay ağa 

Divanilər

• Düşmüşəm
• Gəlmişəm
• Gərək 
• Mənəm
• Molla Qara
• Sən
• Olubdu
• Var

Qıfılbənd

• Kimdədi

Bənzətmə

• Gərək 

Deyişmələr

• Aşıq Nəsiblə Aşıq Heydərin deyişməsi (I hissə)
• Aşıq Nəsiblə Aşıq Heydərin deyişməsi (II hissə)
• Aşıq Nəsiblə Aşıq Heydərin deyişməsi (III hissə)
• Çoban Əli ilə Aşıq Heydərin deyişməsi
• Aşıq Heydərlə Aşıq Qənbərin deyişməsi
• Mərəndli Məşədi Muxtarla Aşıq Heydərin deyişməsi
• Aşıq Heydərlə Şikəstə Pərinin deyişməsi
• Aşıq Heydərlə Yetim Ləvəndin deyişməsi

Dastan

• Gümrü qızı dastanı

Rəvayətlər

• Telli Qarı
• Aşıq Heydərin Axırkələk səfəri
• Yetim Ləvənd ilə Aşıq Heydərin qarşılaşması
• Hacı Abbasoğlu Mahmud ağa ilə Aşıq Heydərin Xosbiya səfəri
• Aşıq Heydərin pəhlavan Heydərlə görüşməsi
• Ağbabanın göz yaşları
• Aşıq Heydərlə Aşıq Məhəmməd
• Aşıq Heydərlə bağlı xatirələr
• Aşıq Heydərin Müqəddəs Məkkə ziyarəti
• Qərib ağanın Hacı Abbasoğlu Kərbəlayı Məhəmməd ağa və Məşədi Rəcəblə bağlı xatirələri
• Xəsis ağa ilə Aşıq Heydərin qarşılaşması
• Aşıq Heydərin məhkəməsi
• Oruc kişinin əhvalatı
• Quluynan Aşıq Heydərin at məsələsi
• Arpa məsələsi
• İnək oğrusu
• Qaçaq Usubun oğlu Hacıvəlinin Qars məhkəməsi
• Aşıq Heydərin Hacı Abbasoğlu Kərbəlayı Məhəmməd ağa haqqında xatirələri
• Aşıq Heydərin Kəlbəlayı Xəbər oğlu Rustam ağa haqqında xatirələri
• Ağbaba və Şörəgəlin tarixi şəxsiyyətləri - General Məhəmmədəli
• Xaraba Ağbabanın abadlaşdırılması (1859-cu il)
• Aşıq Heydərin Məşədi Rəcəblə son görüşü

Haqqında yazılanlar

• Baş götürüb kişi getməz vətəndən — Müəllif:Mahmud Kərbəlayı Hacı Abbas oğlu