Aralıq dənizi

Aralıq dənizi — şərqdən Asiya, şimaldan Avropa, cənubdan Afrika qitəsi ilə əhatə olunmuş dəniz. Aralıq dənizi qərbdən Cəbəli-Tariq boğazı və Atlantik okeanı ilə, cənub-şərqdən isə Misirdəki Süveyş kanalı və Qırmızı dənizlə birləşir.

Aralıq dənizi təxminən 4 milyon km²-lik bir ərazini əhatə edir. Keçmişdəki böyük antik sivilizasiyalar onun hövzəsində formalaşmışdır.

Etimologiya

• Türk dilində - Akdeniz;
• İngilis dilində - Mediterranean Sea. Bu da Latın dilindəki Mediterraneustan (Medi: orta + terra: torpaq, yer) mənasına gəlir.
• Yunan dilində - Mesogeios.
• Ərəb dilində - qarşılığı البحر المتوسط (Bahre-l Mutavassit) "ortada olan dəniz" mənasındadır.
• Fars dilində - Aralıq dənizi üçün istifadə edilən Bahr-e Sefid adı Osmanlı dövrü xəritələrində də görünməkdədir.
• Romalılarda - Mare Nostrum deyirlər ki, bu da Bizim Dəniz mənasına gəlir.

Aralıq dənizinə sahili olan ölkələr

• Avropada (qərbdən şərqə): İspaniya, Fransa, Monako, İtaliya, Malta, Sloveniya, Xorvatiya, Bosniya və Herseqovina, Monteneqro, Albaniya, Yunanıstan, Türkiyə.
• Asiyada (şimaldan cənuba): Türkiyə, Suriya, ŞKTR, Kipr, Livan, İsrail, Misir (Asiya hissəsi).
• Afrikada (şərqdən qərbə): Misir, Liviya, Tunis, Əlcəzair, Mərakeş, İspaniya (Seuta və Melilya).

Aralıq dənizindəki böyük adalar

• Aralıq dənizinin Şərq hissəsində Kipr, Krit, Rodos, Midilli, Xios
• Aralıq dənizinin Mərkəzi hissəsində Sardiniya, Korsika, Siciliya, Malta
• Aralıq dənizinin Qərb hissəsində İvitsa, Malyorka, Minorka

Aralıq dənizi də özü daxilində bir sira dənizlərə bölünür: Balear dənizi, Liquriya dənizi, Alboran dənizi, İоn dənizi, Kipr dənizi, Egey dənizi, Liviya dənizi, Adriatik dənizi.

• Boğazları: Andikitira boğazı, İtaka boğazı