YouTube
YouTube, bir video barındırma web sitesidir. Merkezi Amerika Birleşik Devletleri'deki San Bruno, Kaliforniya şehrindedir. 15 Şubat 2005'te 3 eski PayPal çalışanı tarafından kurulmuştur. Kasım 2006'da Google tarafından 1.65 milyar dolara satın alınmıştır. Günümüzde Google'ın yan kuruluşlarından biri olarak faaliyetine devam etmektedir. Site, kullanıcılarına video yükleme, izleme ve paylaşma imkanı sunmaktadır. Medya şirketleri ve kullanıcı üretimi videoların gösterimi için WebM, H.264 ve Adobe Flash Video teknolojilerini kullanır. Genel olarak; Video klipler, televizyon klipleri, müzik videoları, video bloglar, kısa özgün videolar ve eğitim videoları gibi içerikler yayınlanmaktadır.
Youtube üzerindeki içerikler genelde bireyler tarafından yüklenir. Fakat CBS, BBC, Vevo, Hulu gibi şirketler ve diğer organizasyonlar da Youtube ortaklık programı ile içeriklerinin bir kısmını yayınlamaktadır. Site içi üyelik almayan kullanıcılar videoları izleyebilir. Onaylı üyeler ise kendi yayın kanallarına video yükleyebilir. Saldırganlık potansiyeli olan içerikler sadece 18 yaşından büyük olduğunu onaylayan üyeler tarafından izlenebilir.
Şirket geçmişi
YouTube, önceleri PayPal'da çalışanı olan Steve Chen, Chad Hurley ve Jawed Karim tarafından kurulmuştur.[5] Hurley Indiana University of Pennsylvania üniversitesinde tasarım, Chen ve Karim ise University of Illinois at Urbana Champaign üniversitesinde bilgisayar bilimi bölümünden mezun olmuştur.
Medyada sıkça tekrarlanan bir hikâyeye göre, Hurley ve Chen 2005 yılının ilk aylarında YouTube sitesini kurma fikrini geliştirdi. Buna neden olan Chen'in San Francisco'daki apartmanında yapılan bir akşam yemeği partisi esnasında onların video paylaşımında yaşadıkları sorunlardı. Karim partiye katılmadı. Ve olayların böyle vuku bulduğunu reddetti. Ama Chen Youtube fikrinin bir akşam yemeği partisi esnasında bulunduğunu onayladı.
Karim, Youtube fikrinin ilk kez 2004'teki Super Bowl XXXVIII esnasında Janet Jackson'ın göğüs frikiği kazası ve 2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunamisinin ardından ortaya çıktığını söyledi. Karim, bu tarz olayların online videolarını bulmanın zorluğunu yaşıyordu. Bu da bir video paylaşım sitesi fikrine önderlik etti. Hurley ve Chen, YouTube fikrinin ortaya çıkış esasının bir çevrim içi arkadaşlık servisinin video versiyonunu kurma fikri olduğu belirttiler. Ve Hot or Not isimli siteden ilham aldıklarını söylediler.
YouTube ilk başlarda girişimçi finansmanı ile başlayan bir teknolojiydi. 11.5 milyon dolarlık ilk yatırımını Kasım 2005 ve Nisan 2006 arasında Sequoia Capital şirketi tarafından aldı.YouTube'un ilk yıllardaki yönetim merkezi San Mateo şehrindeki bir pizzacı ve Japon restorantının yukarısındaydı.14 Şubat 2005 tarihinde www.youtube.com
ismindeki Alan adıaktif hale geldi. Ve sonraki aylarda internet sitesi geliştirildi.
İlk YouTube videosu sitenin ortak kurucularından Jawed Karim'in San Diego Hayvanat Bahçesi'nde çekip paylaştığı Me at the zoo isimli içerikti. Video 23 Nisan 2005'te site üzerinden paylaşıldı ve günümüzde halen izlenebilir durumdadır.
2005 Mayıs'ta YouTube beta sürümünü yayınladı. Altı ay sonra Kasım ayında ise site resmi olarak yayına geçti. Site hızlı bir şekilde büyüdü. 2006 Temmuz'da şirket, her gün 65.000'ten fazla yeni video yüklendiğini ve 100 milyondan fazla video izlendiğini duyurdu. Pazar araştırmacısı comScore'dan yayınlanan 2010 Mayıs'taki verileri göre, YouTube ABD'de online video tedarik eden siteler arasında %43'lük bir pay alarak piyasasını domine etti ve toplamda 14 milyardan fazla video izlenme istatiğine ulaştı.
2006 Ekim'de Google şirketi YouTube'u 1.65 milyar dolara hisseleri arasına kazandırdığını duyurdu. Anlaşma 13 Kasım 2006'da sonuçlandırıldı.
2015'in Şubat ayında YouTube siteyi ziyaret eden çocuklar için yeni bir uygulama piyasaya sürdü. YouTube Kids isimli bu uygulama ailelere çocuklarının izleme sürelerini kısıtlama ve izlenen içeriği belirleme gibi özellikler sunuyor.Orijinal olarak 12 Kasım 2014'te ise YouTube Red Hizmeti başlatıldı ve yalnızca YouTube'da ve Google Play Müzik'e katılan etiketlerden müzik ve müzik videoları akışını sunarak hizmet sundu.
Çalışma sistemi
YouTube video formatı olarak Flash Video Formatı (*.flv) kullanmaktadır. Web sitesinde istenen video klipler Flash Video olarak izlenebilmekte veya bilgisayara *.flv formatında dosya olarak indirilebilmektedir. Video klipleri izlemek için Adobe Flash plug-ini bilgisayarda kurulu olmalıdır. Eklenen video klipler YouTube tarafından otomatik olarak 320x240 pixeleküçültülerek Flash Video Format'a (.flv) dönüştürülmektedir. Mart 2008'de yüksek kalite olarak 480x360 piksel seçeneği eklenmiştir.Şu anda 720p , 1080p ve 4K mevcuttur. Şu anda ise son teknoloji olan 8K sistemi beta olarak kullanılmaya başlanmıştır
AVI, MPEG veya Quicktime gibi video formatına sahip videolar kullanıcı tarafından YouTube'a en fazla 1 GB kapasitesinde yüklenebilmektedir.
YouTube platformunda kullanıcılar var olan video klipleri izleyebilmekte ayrıca istenildiğinde kendi video klibini YouTube'a ekleyebilmektedir.
Bu platformda yer alan kullanıcının geliştirdiği içerikler, kişisel amatör klipler, video klipler film, TV programları parçacıkları ve müzik videoları'ndan oluşmaktadır. Kullanıcılar tarafından YouTube'a günlük yaklaşık 65.000 adet yeni video klip eklenmekte ve 100 milyona yakın video klip izlenmektedir.
Kullanım koşullarına uymayan video klipler kullanıcıların bildirimleri ile YouTube yetkilileri tarafından incelenerek silinmektedir.
YouTube üyeleri izledikleri video klipleri değerlendirip not verebilmekte ve ayrıca izledikleri video klip hakkında yorum yazabilmektedir.
YouTube, videolara HTML 5 özelliğini ekleyerek Flash Player'a gerek duyulmuyor. Bu özellik sadece IE9, Firefox 4+, Chrome ve Opera güncel sürümünde mevcuttur. Not: IE9, Windows XP'yi desteklememektedir.
Kanal türleri
YouTube üyeleri'nin kanallarını daha uygun hale getirebilmesi için "kanal türleri" vardır.
- YouTuber (YouTube'çu): Standart YouTube hesabıdır.
- Director (Yönetmen): Deneyimli film yapımcıları için ayarlanmıştır. Bu hesaba sahip üyelerin yükledikleri video boyutunda avantaj getirilmiştir.
- Musician (Müzisyen): Müzik eserleri bulunanlar içindir.
- Comedian (Komedyen): Mizahi video yapımcıları içindir.
- Guru (Uzman): İlgi alanına bağlı video yapanlar içindir.
- Reporter (Bildirici): Uygunsuz videoları rapor edenler içindir.
Bildirici kanallar çoğunlukla mevcut olan haber kanallarından oluşup genel medya kanallarının sağladığı klipleri sunarlar. CNN, Fox, ve NBC bunlara birkaç örnek olarak sunulabilir. Bunların dışında siteden para kazanabilmek için "Partner Programı" mevcuttur. Mayıs 2007'de YouTube, tanınmış üyelerini YouTube Partnerliği'ne davet etmiş, sonradan üyelerin kullanımına açmıştır. Bu programa üye olabilmek videoların kendi eseri olması ve binlerce kez izlenmesi gerekmektedir. Program ABD, Kanada, Birleşik Krallık, Avustralya, Almanya, Hollanda, Çek Cumhuriyeti ve Brezilya'da yaşayan üyelere açıktır. İleride başka ülkelere olanak sağlanması düşünülmektedir.
Kullanım şartları
YouTube'un kullanım şartları gereği kullanıcılar telif hakkı izni alınmış videolar yükleyebilirler. Pornografi, şiddet, tehdit, reklam ve suç sayılan içerikler YouTube'a yüklenemez. Telif hakkını elinde bulunduran şirketler eklenen videoları sildirme hakkına sahiplerdir. Bu hak film ve müzik videolarında sık sık uygulanmaktadır. Bu engellemelerin çoğu YouTube'un Content İd adındaki otomatik telif hakkı algılayıcısı yapar.
Yasal sorunlar
Youtube video paylaşım sitesi, şu sıralar sitede yayınlanan ve telif hakkı ile korunan videolar nedeniyle yasal sorunlar yaşamaktadır. Yakın gelecekte yüklü tazminat davalarını kaybetme tehdidiyle karşı karşıyadır. Ancak birkaç firma ile yapılan anlaşmalar ile Youtube, bazı telif hakkı ile korunan videoları yayınlama hakkına sahip olmuştur.
Türkiye'den erişimin engellenmesi
YouTube'a sadece Türkiye'den erişim, mahkeme kararlarıyla 5 kez engellenmiştir.
- Engellemelerin ilki 6 Mart 2007'de,
- İkincisi ise 16 Ocak 2008'de
- T.C. Sivas 2.Sulh Ceza Mahkemesi 17 Ocak 2008 tarihli kararıyla YouTube'a 3. erişim engelini koymuştur.
- En son Mayıs 2008'de YouTube'a erişim, Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından engellenmiştir. Bu engelleme hakkında 23 Ağustos 2008'de kaldırıldığına dair basında haberler çıkmışsa da Telekomünikasyon Kurumu bu haberleri yalanlamıştır.
- Haziran 2010'da YouTube'a getirilen yasak DNS yasağından, IP yasağına çevrildi. Böylece YouTube'a erişim tam anlamıyla engellenmiş oldu.
- 30 Ekim 2010 Cumartesi günü, saat 16.30 itibarıyla, aynı mahkeme tarafından engel kaldırılmıştır.
- 2 Kasım 2010 Salı günü mahkeme kararıyla Deniz Baykal videoları kaldırılmadığı sürece yeniden yasaklanmıştır.
- 27 Mart 2014 Perşembe günü Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Bakanlık Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ve Genelkurmay 2. Başkanı Orgenaral Yaşar Güler'e ait olduğu öne sürülen ses kayıtlarının internette yayınlanmasının ardından, TİB, video paylaşım sitesi Youtube'un idari kararla aşamalı olarak erişime kapattı.
- 13 Nisan 2014 tarihinde video paylaşım sitesi Youtube'a erişim yasağı Gölbaşı Sulh Ceza Mahkemesi ve Gölbaşı Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kaldırıldı.Suriye görüşmesine ilişkin kayıtların yayınlandığı linklere erişimin engellenmesine, bu olmadığı takdirde siteye erişimin tamamen engellenmesine ilişkin kararın ise uygulanmasına son verilmesine hükmetti ve böylece Youtube'a erişim sadece 15 link bazında yasaklanmış hale geldi. Fakat TİB kararları yok sayarak Youtube'a erişim engelini kaldırmadı.
Suudi Arabistan'da engellenmesi
Suudiler ise sakıncalı bulduğu içeriği (erişkin içerikler gibi) otomatik olarak engellemektedir.
Çin'de engellenmesi
Altın Kalkan Projesi gereği çeşitli zamanlarda Çin'de engellenmektedir. Tayvan YouTube'unun gelmesi ile birlikte Tayvan bayrağının ülkede sansürü 18 Eylül 2007'de engellemeye sebep vermiştir. Engelleme boyunca YouTube URL'leri Çin'in yerel arama motoru Baidu'ya yönlendirilmekteydi. Engelleme 31 Ekim'de kalkmıştır.
Ödüller
Aday verilen videolar kulanıcılar tarafından hazırlanan orijinal videolardır.
2006 Ödülleri
Kategori | Kazanan Video | Kullanıcı |
---|---|---|
Sevimli | "Kiwi" | Madyeti47 |
Komedi | "Smosh Short 2: Stranded" (Smosh Kısası 2: Mahsur kalan) | smosh (ilgili madde) |
Yorumlama | "Hotness Prevails/Worst Video Ever" (Sıcaklık Direnişleri/Şimdiye Kadarki En Kötü Video) | thewinekone (ilgili madde) |
Yaratıcılık | "Here It Goes Again" (Yine Giden Burada) | OkGo (ilgili madde) |
Esinlendirici | "Free Hugs Campaign" (Serbest Sarılma Kampanyası) | PeaceOnEarth123 |
Yılın Müzisyeni | "Say It's Possible" (Mümkün Olduğunu Söyle) | terranaomi (ilgili madde) |
Dizi | "Ask A Ninja Question 1 "Ninja Mart Store"" (Ninja'ya Sorun Soru 1: Ninja Bakkalı) | digitalfilmmaker |
2007 Ödülleri
Kategori | Kazanan Video | Kullanıcı |
---|---|---|
Sevimli | "Laughing Baby" (Gülen Bebek) | gsager1234 |
Komedi | "Potter Puppet Pals in "The Mysterious Ticking Noise" (Potter kukla dostları: "Gizemli rahatsız edici ses"'te) | NeilCicierega |
Yorumlama | "LonelyGirl15 is Dead!" (Lonelygirl15 Öldü!) | WHATTHEBUCKSHOW |
Yaratıcı | "The Original Human TETRIS Performance by Guillaume Reymond" (Guillaume Reymon'dan orijinal İnsan Tetrisi performansı) | notsonoisy |
İnanılmaz | "Battle at Kruger" (Kruger'da savaş) | Jason275 |
Esinlendirici | "Blind Painter" (Kör ressam) | texascountryreporter |
Tanımlayıcı | "How to solve a Rubik's Cube (Part One)" (Rubik kübü nasıl çözülür: Birinci Bölüm) | pogobat |
Müzik | "Chocolate Rain" (Çikolata Yağmuru) | TayZonday |
Politik | "Stop the Clash of Civilizations" (Toplumların Çatışmasını Durdurun) | AvaazOrg |
Dizi | "The Guild - Episode 1: Wake-Up Call" — first in "The Guild" series (article) | watchtheguild |
Kısa Film | "my name is lisa" (Benim Adım Lisa) | sheltonfilms |
Spor | "balloon bowl" (Balon Bowlingi) | davetheknave |
Sosyal etkisi
YouTube'un popülerliği birçok YouTube kullanıcısının İnternet'te ün kazanmasına neden olmuştur. Bu kullanıcılar kendi ülkelerindeki videoları ile farklı yollarla ünlenmişlerdir. YouTube'un en fazla takip edilen üyesi PewDiePie'dır. Bir başka YouTube kullanıcısı Massachusettsli eski resepsiyonist Brooke Brodack, NBC'nin bir programına 18 aylık sözleşme imzalamıştır. YouTube'un bir zamanlar en fazla takip edilen kullanıcısı lonelygirl15'in de gerçekte Yeni Zelandalı bir aktris olan Jessica Lee Rose olduğu ve videolarını birkaç film yönetmeni ile yaptığı açıklanmıştır. Chris Crocker, 11 Eylül 2007'de Britney Spears ile ilgili yayımladığı videosu ile kısa sürede dikkat çekmiştir.
Müzik etkinlikleri
YouTube başarılı müzisyenlerin yetişmesine olanak vermiştir. Terra Naomi, koşu bantı kullanarak klip çekmiş olan OK Go ve kendi yapmış olduğu videoları ile tanınan Tuana Mey bu müzisyenlerin arasındadır.
YouTube'da tanınma
YouTube'daki videoları sayesinde İnternet'te tanınmış olan kişiler de vardır. Bu kişilere "YouTube Ünlüleri" de denilebilir. Bunlardan bazıları;
- Psy (Officialpsy) (Gangnam Style)
- Brooke Brodack (Brookers)
- Erik Mongrain
- Ian Hecox ve Anthony Padilla (Smosh)
- Jessica Lee Rose (lonelygirl15 karakterini oynamaktadır)
- Judson Laipply
- Peter Oakley (geriatric1927)
- Gürman Kardeşler
- Justin Bieber
- The Annoying Orange
- PewDiePie
Brooke Brodack Haziran 2006'da Carson Daly'nin yapımcısı olduğu programlar ile 18 aylık anlaşma imzalayarak YouTube'tan medyaya geçen ilk kişidir. 31 Ocak 2007'de, Lisa Donovan'ın (LisaNova) Fox'un skeç komedi programı MADtv'nin 12. sezon bölümlerine katıldığı açıklanmıştır.
YouTube buluşmaları
YouTube'da çektikleri videoları ile katkıda bulunmuş kişilerin YouTube üyelerine düzenlediği güncel ve uluslararası bir buluşmadır. İlk buluşma Ocak 2007'de Hollywood, Kaliforniya'da, ikinci buluşma, San Francisco, Kaliforniya'daki Pier 39'da düzenlenmiştir. Caitlin Hill, Ben Going, Smosh, Paul Robinett ve lonelygirl15'te Danielbeast rolünü oynamış Yousef Abu-Taleb Kaliforniya'daki bu buluşmaya katılanlar arasındadır. 7 Temmuz 2007'de New York'ta düzenlenmiş üçüncü buluşmada Christine Gambito (HappySlip) tarafından hazırlanan davet videosu 2,6 milyon'dan fazla kez izlenmiştir. YouTube'da tanınan Brooke Brodack (Brookers), Caitlin Hill (TheHill88), Charles Trippy ve Kevin Nalty (nalts) buluşmaya katılanlar arasındadır. 8 Ağustos 2008'de Toronto, Kanada'da başka bir önemli buluşma yapılmıştır.
Youtube Academy
YouTube, 20 Mart 2015'te başlayacak YouTube Academy projesi ile online içerik üreticilerine YouTube’da fenomen olmak için ihtiyaç duydukları her türlü bilgi ve ipucunu sunmaya başlayacak. Google yetkilileri "YouTube Academy eğitim programı kapsamında; içerik üreticilerini yoğun izleyici ve içerik trafiği arasında farklılaştırarak, hızla gelişen dijital video dünyasında başarılı olabilmelerini sağlayan pek çok bilgiyi bir araya getirdik" diyor.
Yerelleştirme
19 Haziran 2007 tarihinde Paris'te yeni yerelleştirme sistemi tanıtılmıştır.
Ülke/Bölge | URL | Diller | Çıkış Tarihi |
---|---|---|---|
Avustralya | http://au.youtube.com | İngilizce | 22 Ekim 2007 |
Azerbaycan | http://youtube.com.az | Azerice | 16 Nisan 2015 |
Brezilya | http://br.youtube.com | Portekizce | 19 Haziran 2007 |
Kanada | http://ca.youtube.com | Kanada İngilizcesi | 6 Kasım 2007 |
Çek Cumhuriyeti | http://cz.youtube.com | Çekçe | 9 Ekim 2008 |
Fransa | http://fr.youtube.com | Fransızca | 19 Haziran 2007 |
Almanya | http://de.youtube.com | Almanca | 8 Kasım 2007 |
Hong Kong | http://hk.youtube.com | Geleneksel Çince | 17 Ekim 2007 |
Hindistan | http://in.youtube.com/ | İngilizce | 7 Mayıs 2008 |
İrlanda | http://ie.youtube.com/ | İngilizce | 19 Haziran 2007 |
İsrail | http://il.youtube.com | İngilizce | 16 Eylül 2008 |
İtalya | http://it.youtube.com/ | İtalyanca | 19 Haziran 2007 |
Japonya | http://ja.youtube.com/ | Japonca | 19 Haziran 2007 |
Güney Afrika | http://za.youtube.com | İngilizce | 2010 |
Güney Kore | http://kr.youtube.com/ | Korece | 23 Ocak 2008 |
Meksika | http://mx.youtube.com/ | İspanyolca | 10 Ekim 2007 |
Hollanda | http://nl.youtube.com/ | Felemenkçe | 19 Haziran 2007 |
Yeni Zelanda | http://nz.youtube.com/ | İngilizce | 22 Ekim 2007 |
Polonya | http://pl.youtube.com/ | Polca | 19 Haziran 2007 |
Rusya | http://ru.youtube.com/ | Rusça | 13 Kasım 2007 |
İspanya | http://es.youtube.com/ | İspanyolca | 19 Haziran 2007 |
İsveç | http://se.youtube.com/ | İsveççe | 22 Ekim 2008 |
Tayvan | http://tw.youtube.com/ | Geleneksel Çince | 18 Ekim 2007 |
Birleşik Krallık | http://uk.youtube.com/ | İngilizce | 19 Haziran 2007 |
Türkiye | http://tr.youtube.com.tr/ | Türkçe | 1 Ekim 2012 |
YouTube API
YouTube geliştiriciler için API hizmeti de sunmaktadır. Kullanıcılar bu hizmet kapsamında YouTube videolarını kendi site veya bloglarından yayınlayabilirler.
Yorumlar
Yorumları Göster Yorumları Gizle