Mustafa Kemal Atatürk - Nutuk/4. bölüm

Efendiler, beni cidden samimî ve parlak ve emniyet-bahş hissiyât ile karşılamış olan Ankara ahali-i muhteremesiyle daha yakından tanışmak ve onlarla müdâvele-i efkâr etmek bir vazife hükmünde idi. Onun için –berâ-yı müzakere– davet ettiğimiz mebusların muvâsalatına intizâr eylediğimiz günlerde, ictimâ eden muhterem Ankaralılara, bir konfererans vermiştim (Vesika: 220).

Bu konferansa zemin ittihâz ettiğim noktalar üzerinde kısaca konuşayım:

Wilson prensipleri: Bu prensiplerin 14 maddesinden Türkiye’ye taalluk edenler vardı. Zaten mağlûp olan ve akd-i mütareke eden Osmanlı Devleti, bu prensiplerin gönül okşayıcı manzara-i serabıyla bir zaman oyalandı.

30 Teşrinievvel 334, Mondros Mütarekenamesi mevâddı ve bilhassa bu maddeler meyânında yedincisi, dimâğı yakan ateşîn bir zehirdi. Yalnız bu madde, bakiye-i vatanı düşmanların emr-i işgal ve istilâsına âmâde bulundurmaya kâfi idi!

İstanbul’da, biribirini vely eden acezeden mürekkeb kabineler şerefsiz, haysiyetsiz, süflî manzaralarıyla masum ve mütevekkil milletin timsali tanındı, itibara lâyık görünmemeye başlandı. Bu yüzden, dünyanın medenî devletleri, icâbat-ı medeniyeyi unutacak kadar lâübali oldular. Öteden beri Türk milleti aleyhinde aktar-ı cihanda yapılan en mantıksız propagandalar her zamandan ziyade istimâa şâyân görüldü.

Dokuz aydan beri başlıyan millî intibâh ve faaliyet, vaziyet ve manzarayı değiştirdi ve daha çok değiştirecektir. Millet, hâsıl olan vahdeti muhafaza ederse ve istiklâli için fedakârlıktan çekinmezse muvaffakiyet muhakkaktır. Erzurum ve Sivas Kongreleri esâsâtı, milletin istihsal edeceği gayeler için düstûrdur.

Ferit Paşa Kabinesi’ni ıskat eden millettir. Fakat Ali Rıza Paşa Kabinesi’ni mevki-i iktidara getirmiş olmak mes’ûliyet-i millete ait değildir. Maahaza itilâf halindeyiz.