Kawasaki Hastalığı (Çilek Dillilik)

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik, profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır. Daha fazla bilgi için buraya tıklayınız.

Genel Bilgiler: Patoloji ve Mekanizma

Kawasaki hastalığı, en çok koroner damarlar olmak üzere, vücuttaki orta çaplı atardamarlarda anevrizmalara (balonlaşma) neden olabilen, daha çok yenidoğan ve 5 yaş altı (kaydedilen vakaların %75'i 5 yaş altı çocuklardır) çoğunlukla erkek çocuklarda görülen akut sistemik vaskülittir. Bu hastalık, tıp literatürüne ilk kez, 1967'de Tomisaku Kawasaki adında bir Japon çocuk hastalıkları uzmanı tarafından kazandırılmıştır. 

Deri döküntüleri (enantem), konjunktivit , ellerde ve ayaklarda şişme, boyundaki lenf düğümlerinde büyüme ile karakterize semptomlarından dolayı ilk olarak hastalık "mukokutanöz lenf düğümü sendromu" olarak isimlendirilmiştir.Genellikle tedavi edilmediğinde hayatı tehdit edebilen koroner arteriyel anevrizmalar (CAA) ile ilişkili akut koroner arterite neden olur.

Belirti ve Semptomlar

Hastalık, akut dönemde çocukta huzursuzlukla kendini gösteren, nedeni açıklanamayan ve geçmeyen yüksek ateşle başlar. Bunu takiben:

İrin ya da akıntı olmaksızın konjunktival enfeksiyon

Kızamık, ürtiker, papül ve benzeri tipte değişik deri döküntüleri

El ve ayak parmak uçlarından başlayan (2-3. haftalar civarında) karakteristik bir deri soyulması

Ağız mukozası değişiklikleri, parlak kırmızı çatlamış dudaklar, kırmızı "çilek dili" bulgusu ve boğazda kızarıklık gibi semptomlar izler.

Hastalığın uzun dönemde yol açtığı en ciddi komplikasyonlar kardiyovasküler sistemle ilişkilidir. Bunlar:

Kalpte üfürümler, aritmiler ve ultrason anormallikleri

Perikardit,miyokardit ( kalp katmanlarının iltihaplanması )

Trombositoz ( kanda trombosit yüksekliği )

Ve en ciddi olarak koroner arter anevrizmalarının (CAA) gelişmesidir.

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Kawasaki hastalığına yatkınlık ailesel geçişli olarak bilinmektedir. Ancak kalıtım örüntüsü henüz tam olarak çıkarılamamıştır. Araştırmalar, Kawasaki hastalığı riskini ITPKC geni varyasyonları ile ilişkilendirilmiştir. Varyasyon, genin intron 1 olarak bilinen bölgesindeki nükleotidi değiştirir ve böylece inozitol 1,4,5-trifosfat 3-kinaz enziminin üretilmesinde ilk adım olan ITPKC gen transkripsiyonunun etkinliğini azaltır. Gen içi supressor mutasyon olarak tanımlanabilecek bu varyasyonun, vücudun T hücre aktivitesini azaltabilme yeteneğine müdahale ederek kan damarlarında hasara yol açan iltihaplanmalara neden olduğu öne sürülebilir. Büyük ihtimalle genlerdeki delesyon ve duplikasyon gibi diğer değişiklikleri de içeren diğer etkenler de bu karmaşık hastalığın gelişimini etkilemektedir.

TPKC, inositol 1,4,5-trisfosfat 3-kinaz (ITPK) enziminin izoformunu kodlayan bir gendir (Bu genin diğer isimleri: inositol 1,4,5-trisphosphate 3-kinase C, InsP 3 kinase, insP 3-kinase C, IP3 3-kinase C, IP3-3KC, IP3K C, IP3KC, IP3KC_HUMAN’dır). Bu enzim, T hücreleri olarak bilinen bağışıklık sistemi hücrelerinin aktivitesinin kısıtlanmasına hücre içi Ca/IP3 ikincil haberci sisteminde görev alarak yardımcı olur.Genin sitogenetik konumu 19q13.2 olup, moleküler konumu 19. kromozom üzerindeki 40.717.112 ila 40.740.860 baz çiftleri arasıdır.

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Kawasaki hastalığı, çocuklarda vaskülite sebep olan hastalıklardan dünya çapında en sık görülenidir. Erkek çocuklarda kızlara nazaran daha yaygın görülür (1.4 : 1)

Amerika Birleşik Devletleri ve diğer batı ülkelerinde Kawasaki Hastalığı 5 yaşındaki çocuklar arasında 10.000’de 1 görülür. Ancak hastalık görülme oranı Japonya, Kore ve Tayvan’ı içeren Doğu Asya’da 10-20 kat daha sıktır.Japonya, dört yaşın altındaki yıllık 300 / 100.000 çocuk insidansı ile dünyadaki en yüksek görülme sıklığına sahip ülkedir.

Genel popülasyon ile karşılaştırıldığında ebeveynleri Kawasaki hastalığı geçirmiş olan ailelerin çocukları, 2 kat risk taşımaktadır. Hasta kardeşleri olan çocukların ise hastalık riski diğer bireylere oranla 10 kat daha yüksektir. 

Nisan 2020'den beri, İngiltere yoğunluklu olmak üzere Avrupa'da COVID-19 pozitif olan çocuklarda nadiren Kawasaki benzeri bir bozukluk vakası bildirilmiştir. Fakat SARS-CoV-2 ve Kawasaki hastalığı arasında tüm semptomların uyuşmaması ve vakaların yaş ortalamasının yüksek oluşu sebebiyle tam bir gerçek nedensel ilişki kurulamamıştır. 

Müddet Tahminleri (Prognoz)

Erken dönemdeki olgularda herhangi bir doku bozukluğu yaşanmadan düzelme görülebilirken, ileri dönemde kalıcı CAA'lı hastalarda erken iskemik kalp hastalıklarını izleyen majör kardiyovasküler komplikasyonların görülme riski bulunmaktadır.

Teşhis ve Tedavi

Hastalık moleküler genetik testler olan ITKPC geni delesyon/duplikasyon testi veya Tüm Ekzom Dizileme analizleri ile teşhis edilebilmektedir.

Yüksek dozda intravenöz immünoglobulin (IVIG) tedavisiyle sistemik iltihap azaltılarak akut belirtilerin önemli ölçüde kaybolması sağlanır. Infliximab gibi kortikosteroidler de ikinci basamak tedavi olarak uygulanmaktadır.

Kaynak:      evrimagaci.org