Haberin Nitelikleri Nelerdir?

İyi bir haber yazmanın en iyi yolu o haberin güçlü bir özelliğinin olmasıdır. Genel bir kitleye hitap ediyorsa haber son derece dikkatle ve özenle hazırlanmalıdır. Haberin değeri yazar için çok önemlidir. Elbette değerinin yanı sıra yazısının da nitelikleri baz alınarak yazılan haber okunmaya değer bir hale gelebilmektedir. Bu içeriğimizde iyi bir haber nasıl yazılır? Haber yazılırken nelere dikkat edilir? Haber olay ilişkisi hakkında bilgileri sizler için araştırdık ve derledik.

İyi Bir Haberin Özellikleri Nelerdir?

- İlginç olmalıdır.

- Özgün olmalıdır.

- Önemli olmalıdır.

- Daha önce yayınlanmamış ve yeni olmalıdır.

- Yorum karıştırılmamış ve tarafsız olmalıdır.

- 5N1K Kuralını içermelidir

5N1K Nedir?

5N1K, önceleri daha çok habercilikte kullanılırken, günümüzde bu yöntem çoğu alanda kullanılmaktadır. Örneğin eğitimde ve yöntem değerlendirilmelerinde de kullanıldığı görülmektedir. 5N 1K yöntemi kişiye Kim?, Ne?, Nasıl?, Niçin?,  Nerede? ve Ne Zaman?sorularını sorarak 5N1K işlemini gerçekleştirmektedir.

Haberin Nitelikleri Nelerdir?

Haberin olmazsa olmaz koşullarına haberin nitelikleri diyoruz. Yani bir binanın temeli gibi haberin temelini de bu unsurlar oluşturur. Nasıl ki bir bina temeli iyi atılmazsa yıkılacaktır, bir haber bu unsurlardan biri eksik şekilde yazılmışsa o haber iyi olmayacaktır.

1) Doğruluk

Haber kulaktan dolma bilgilerle yazılmamalıdır. Habere en hızlı ulaşmak ve en hızlı yayınlamak için doğruluk ilkesinden asla ödün verilmemelidir. Haberci, gerçeği araştırırken bilginin doğru olup olmadığını araştırmalı ve emin olduktan sonra haber yapmalıdır.

2) Gerçeklik

Gerçeklik, habere konu olan içeriğin olayla ilgili duruma uygunluğu anlamında kullanılır. Olayın varlığının gerçek olmasıdır.

3) Nesnellik

Nesnellik, gerçeğin doğru yazılması ve aktarılan olayın doğru olmasıdır. Habercinin kişisel görüşü değil olayın kendisidir. Haberde nesnelliğin sağlanması için ilgili tarafların görüşlerine yer verilmelidir.

4) Anlamlılık

Açıklık, sadelik ve anlaşılırlığa bağlıdır. Açıklık, ifadelerin kesin ve net olmasıdır. Yalın ifadeler kullanılır. Yazdığınıx bir cümleden herkes aynı anlamı çıkarmalıdır. Cümleler fazla uzun ve devrik olmamalıdır. Sadelik, süsten ve gösterişten uzak olunursa sağlanır. Metin ayrıntıya boğulmamalıdır. Anlaşılırlık, halkın fazla kullanmadığı sözcükler kullanılsa da anlaşılması kolay sözcükler seçilerek gerçekleştirilir.

5) Kesinlik

Haberde yer alan bilginin doğruluğunun tartışılmaz olması ve kuşkuya yer vermemesidir. 

6) Hızlılık

Günümüzde çok sayıda görsel ve yazılı medya bulunduğu için hızlılık gün geçtikçe daha da önem kazanmaktadır. Özellikle internet haberciliği bu yarışı daha da hızlandırmıştır. Yinde de hızlılık ilkesine uyulurken doğruluk ilkesinden ödün verilmemelidir.

7) Tutarlılık

Metindeki veriler mantıklı bir bütün oluşturmalıdır. Cümleler çelişmemelidir.

8) İnanılırlık

Haber kaynağının statüsü, unvanı vb. inanılırlığı destekler. İnanılırlığı iki sağlayan unsurlar uzmanlık ve güvenilirliktir. Uzmanlık, kaynağın konuyla ilgili bilgisinin yeterli olmasıdır. Güvenilirlik, kaynağın kişisel bir çıkar amacıyla bilgi vermediğinin okuyucu veya izleyici tarafından bilinmesidir.

Richard Dalgis'den Haber Yazma Üzerine İpuçları

1) En önemli bilgi ilk paragrafta yer almalıdır.

2) 5N1K ilk paragrafta yer almalıdır.

3) Sade bir haber okuyucuya daha çok takip imkânı sağlar.

4) Sohbet havası yaratmak etkili olacaktır.

5) Reklam görünümlü bir haber olmamalıdır.

6) Uygun format kullanılmalıdır ( Uygun başlık, boşluk vb.)

7) Haberde hata yapılmamalıdır.

8) Gramer ve noktalama işaretlerine dikkat edilmelidir.

9) Fotoğraf kullanılıyorsa tanımlanması gerekmektedir.

10) Tutarlı olunmalıdır.

11) Ünlem işareti kullanılmamalıdır.

Haberin Önem Sırasının Belirlenmesi

Bir haber yazılırken, dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan bir tanesi de önem sırasının belirlenmesidir. Önem sırasının belirlenmesi, haber yazısının okunmasını vedikkat çekmesini sağlayan özelliklerden biridir. Yazarın aşağıda bulunan sıraya göre ilerlemesi yazının okunmasını ve haberin daha değerli olmasını sağlamaktadır.

• Doğruluk
• Güncellik
• Yerellik
• Ünlülük
• Önemlilik
• İlginçlik
• Yararlılık
• Yayın İlkelerine Uygunluk

Kaynak : Neoldu.com