Erken Teşhis Hayat Kurtarır

Hangi durumlarda hastaneye gideriz? Başımız ağrıdığında, grip olduğumuzda. Tabiri caizse hasta olduğumuzu hissettiğimizde. Evet, bu durumlarda da hastanelere gitmemiz gerekir ancak hasta olmadan, sağlığımız bozulmadan önce de bir sağlık taramasından geçmemiz gerekmiyor mu sizce de? Şikâyeti olsun olmasın her insanın düzenli aralıklarla doktora görünmesi ve genel bir sağlık kontrolünden geçmesi gerekmektedir.

Erken Teşhis

Erken teşhis hastalıkların erken evrede saptanıp tedavi ve bakımının zamanında yapılmasını ve buna bağlı olarak da tedaviden daha iyi sonuçlar elde edilmesini sağlamaktadır. Erken teşhis edilmeyen hastalık ilerlediğinde kötü sonuçlarla karşılaşılabilir, tedavi dönemi yıpratıcı olabilir ve bu da bireyin, hastalığın psikolojik yüküyle de baş etmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle hiçbir şikâyeti olmayan bireylerin de düzenli olarak sağlık taramalarını yaptırması çok önemlidir. Özellikle risk altında olan bireylerin, ailesinde kanser ya da kronik bir hastalık öyküsü bulunan kişilerin mutlaka sağlık taramalarından geçmesi gerekmektedir.

Hastalığa dair belirtileri olan bireylerin, bu belirtileri ciddiye almaması ve hastaneye gitme konusunda üşengeçlik göstermesi de hastalığın ilerlemesine, tedavinin kötü sonuçlanmasına, ekonomik ve psikolojik sıkıntılara sebep olabilmektedir.

50 yaşın üzerindeki erkek ve kadınların 10 yılda bir kolonoskopi ve 50 yaş üzerindeki kadınların 2 yılda bir mamografi çektirmesi gerekmektedir. Kronik bir hastalık olan hipertansiyonun erken teşhisi için ise düzenli olarak tansiyonunu ölçtürmesi gerekmektedir.

Erken Teşhis neden önemlidir?

Sağlık kontrolleri ve check-up yaptırmak, toplumun erken teşhis konusunda bilgilendirilmesi sağlık adına yapılan önemli yatırımlardır. Yaptırılan check-up ile hastalığın erken evrede saptanması, hastayı ameliyat gerekliliğinden bile kurtarabilir. Kişinin tekrar eski sağlığına kavuşması, tedaviyi kolaylaştırması, sakatlığı önlemesi yaşam konforunun artmasında erken teşhisin önemli bir yeri vardır.

Öğretim görevlisi Erhan DİNCER hocamın bu konudaki tavsiyelerini sizinle paylaşmak istiyorum.

Erken teşhis edilen hastalıklar, doğru zamanda ve doğru tedavi ile atlatılabilmektedir. Erken teşhis, tedavi başarısını, yaşam kalitesini ve yaşam süresini uzatır.

Bu konuda Hemşirelik son sınıf öğrencisi Mehmet Yağan erken teşhis hakkındaki düşüncelerini bizimle paylaşıyor.

Mehmet Yağan: Erken teşhis, bireyler için önemli bir yere sahiptir. Çünkü erken teşhisin, bireylerin yaşam standartlarını yükseltmek, olası bir hastalığın başlamasını önlemek, bireylerin maliyet açısından kolaylığını sağlamak, bireyin psikolojik, ruhsal fizyolojik sağlığını sürdürmek ve daha sayamadığımız birçok faydası bulunmaktadır. Ancak bizler, bize bir şey olmadan kontrollere gitmiyoruz ve bunun sonucunu çok ağır bir şekilde ödüyoruz. Bu açıdan erken teşhisin hayat kurtardığını ve bize birçok faydası olduğunu hem kendimize hem de toplumumuza aşılıyoruz.

Check-up

Check-up geniş kapsamlı bir taramadır. Kan tahlilleri, ultrasonlar, Ekg, kanser taramalarını içeren Check-up aynı zamanda hiç belirti vermeyen hastalıkların erken teşhisinde de önemlidir. Şikâyeti olmayan bireylerin de yılda en az bir kere check-up yaptırmaları gerekmektedir.

KETEM (Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi)

Erken teşhis hayat kurtarır ilkesiyle eğitimler yoluyla topluma farkındalık kazandırıp çeşitli sağlık taramaları yapmaktadır. Yürüttükleri tüm hizmetler ücretsizdir. KETEM kanser taramaları, bilgilendirme ve farkındalık oluşturmak için kadınları davet etmektedir.

Bitlis Eren Üniversitesi Hemşirelik son sınıf öğrencisi Aziz Karakuş erken teşhisin gerekliliği konusunda bizi aydınlatıyor.

Aziz Karakuş: Biz öğrenciler üniversite hayatında sınavlara hazırlanırken büyük bir kısmımız akademik takvime bakarak sınavların ne zaman başlayacağına bakarak çalışırız. Yani önceden bilerek hareket ederiz. Erken teşhis de buna benzerlik gösterir. Hastalık insan vücudunun tamamını ele almadan müdahale edilmesi çok önemlidir. Günümüzde birçok insan meme, akciğer, pankreas, vb. gibi kanserlere yakalanmakta, kanser olduğunun geç farkına varmakta ve erken bir müdahale yapılmadığı için hayatını kaybetmektedir. Hastalık ne kadar erken tanınırsa, tedavisi o denli rahat yapılabildiği gibi, iyileşme oranı da daha çok yükselir. Bu nedenle şikâyetlerimiz varsa onları ciddiye alarak araştırmak bizi gelecek yıllarda hastalıktan koruyabilir. Ülkemizde son yıllarda yapılan taramalar, KETEM merkezleri bunun için çalışmakta ve birçok hayata el atmaktadır. Erken teşhisten kastetmemiz gereken sadece kanser ya da benzeri hastalıklar olmamalıdır. Bunun yanında çocukların erken yaşlarda madde bağımlısı haline gelmesinin önlenmesi, bireylere eğitimler verilerek farkındalık oluşturmak gerekmektedir.

Kanserde erken teşhis önemlidir.

Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre 2012 yılında kanser vakası yaklaşık 14 milyon ve 2012'den bu yana kanser vaka sayısı önemli oranda artmıştır. TÜİK verilerine göre 2015 yılında ülkemizde yaklaşık 77.000 kişi kanserden hayatını kaybetmiştir. Erken teşhis ile kanser atlatılabilmektedir. Erken teşhisin önemi ve yapılması gerekenler hakkında bilgi almak için Aile Sağlığı Merkezlerine, Toplum Sağlığı merkezlerine ve KETEM' lere başvurabilirsiniz.

Okullarda yapılan sağlık taramaları önemli

Ülkemizdeki okullarda yapılan sağlık taramaları da çok önemlidir. Görme, ağız ve diş, baş biti ve işitme taramaları yapılmaktadır. Tarama sonuçları olumsuz olan öğrenciler, sağlık kurumlarına yönlendirilmektedir.

Yazının hazırlanmasına destek olan Öğretim Görevlisi Erhan DİNCER hocamıza, Aziz Karakuş’a ve Mehmet Yağan’a sonsuz teşekkür ederiz.

Kaynak : İstanbul İşletme Ensitüsü