Bekçilere verilen yetkiler Resmi Gazete’de yayımlandı!

Kanunla, çarşı ve mahalle bekçisi olarak istihdam edileceklerde aranan koşullar, çarşı ve mahalle bekçilerinin atama ve adaylık süreçleri, görev ve yetkileri ile çalışma biçimlerine ilişkin esaslar düzenlendi.

Aranacak koşullar ve verilen yetkiler şu şekilde sıralandı:

Genel kolluk güçlerine yardımcı olmak üzere emniyet ve jandarma teşkilatları bünyesinde silahlı bir kolluk olarak çarşı ve mahalle bekçileri istihdam edilecek. Emniyet ve jandarma teşkilatlarında istihdam edilen çarşı ve mahalle bekçilerinin amirleri meslek hiyerarşileri içinde belirlenecek. Çarşı ve mahalle bekçisi olarak istihdam edileceklerde Devlet Memurları Kanunu'nda sayılan genel koşullar ile İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle tespit edilen eğitim, yaş, sağlık ve fiziki yeterlilik gibi özel koşulların bulunması gerekecek.

Çarşı ve mahalle bekçisi olarak istihdam edilmek için İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikte tespit edilen usul ve esaslara göre yapılacak giriş sınavında başarılı olma koşulu aranacak. Sınavlarda başarılı olan, görevini yapmaya engel teşkil edecek bir hastalık yahut engeli bulunmadığı sağlık kurulu raporuyla belirlenenler, emniyet yahut jandarma teşkilatlarına İçişleri Bakanının onayıyla aday memur olarak atanacak.

Çarşı ve mahalle bekçilerinin adaylık süresi 1 seneden az, 2 seneden fazla olamayacak. Adaylık süresi içinde en az 3 ay süreyle temel ve hazırlayıcı eğitimler verilecek. Adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim devrelerinin her birinde başarısız olanlarla adaylık süresi içinde hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak vaziyetleri, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin, aylıktan kesme yahut kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanların memuriyetle ilişikleri İçişleri Bakanının onayıyla kesilecek.

Çarşı ve mahalle bekçileri, görevli oldukları mülki sınırlar içinde halkın istirahat, sağlık ve selametini sağlayacak. Bekçiler, yolda hastalanan, kazaya uğrayan, düşüp kalan ve genel vaziyeti itibarıyla yardıma muhtaç olanlara yardım edecek, yardıma ihtiyaç duyduğu değerlendirilen, şiddet mağduru yahut şiddete, istismara uğrama riski taşıyan kadın ve çocukları, kimsesizleri, engellileri ve acizleri en yakın genel kolluk birimlerine teslim edecek.

Bir semt, yer, yol yahut sokak sormak için başvuranlara lüzumlu bilgiyi verecek olan bekçiler, doğum, ölüm, hastalık, kaza, yangın yahut afet gibi mühim, acele haller nedeniyle yapılacak yardım isteklerinden kuvveti dahilinde olanları öncelikle yerine getirecek. Büyük tehlike arz eden yangın ve su baskını gibi afetlerde mahalle sakinlerini derhal uyarmakla görevli olan bekçiler, toplum sağlığını ve güvenliğini tehdit eden bir hayvana rastlanıldığında verebileceği zararları önlemek için kişileri alandan uzaklaştıracak, alakalı genel kolluk ve belediyeyi vaziyetten haberdar edecek.

Çarşı ve mahalle bekçileri, görev saatleri içinde görevlendirildikleri bölgede devriye hizmeti yürütecek, görev bölgeleri içinde bulunan konut, iş yeri ve araçlar gibi malların korunmasında sahipleri tarafından noksan alınan önlemleri tamamlattıracak, şüpheli vaziyet yahut kişileri bağlı bulundukları genel kolluk birimlerine bildirecek, kamu düzenini bozacak mahiyetteki gösteri, yürüyüş ve karışıklıkların engellenmesi maksadıyla genel kolluk güçleri gelinceye kadar engelleyici önlemleri alacak.

Uyuşturucu madde imal edildiği, satıldığı yahut kullanıldığından, kumar oynandığından ya da fuhuş yapıldığından şüphe edilen yerleri bağlı bulundukları genel kolluk birimlerine bildirecek bekçiler, halkın sükun ve istirahatini bozanları ve başkalarını rahatsız edenleri önleyecek, sokak, geçit ve meydanları tıkayarak trafiğe mani olan taşıtları ve öbür engellerin kaldırılmasını sağlayacak.

Çarşı ve mahalle bekçileri, görev bölgesi ve çalışma saatleri ile sınırlı olmak kaydıyla kişileri ve araçları; bir suç yahut kabahatin işlenmesini engellemek, suç işlendikten sonra kaçan faillerin yakalanmasını temin etmek, işlenen suç yahut kabahatlerin faillerinin kimliklerini tespit etmek, ile ilgili yakalama emri ya da zorla getirme kararı verilmiş olan kişileri tespit etmek, kişilerin yaşamı, vücut bütünlüğü yahut mal varlığı bakımından ya da topluma yönelik mevcut yahut muhtemel bir tehlikeyi engellemek maksadıyla durdurabilecek.

Durdurma yetkisinin kullanılabilmesi için makul bir sebebin bulunması gerekecek. Devamlılık arz edecek, fiili vaziyet ve keyfilik yaratacak biçimde durdurma işlemi yapılamayacak. Çarşı ve mahalle bekçisi, görevini yerine getirirken kendisinin çarşı ve mahalle bekçisi olduğunu tespit eden belgeyi gösterdikten sonra, durdurduğu kişiye durdurma nedenini bildirecek, durdurma nedenine ilişkin sorular sorabilecek, kimliğini yahut bulundurulması lüzumlu öbür belgelerin ibraz edilmesini isteyebilecek. Bu kişilere kimliğini ispatlamada lüzumlu kolaylık gösterilecek. Belgesinin bulunmaması, açıklamada bulunmaktan kaçınması yahut gerçeğe aykırı beyanda bulunması dolayısıyla ya da sair surette kimliği tespit edilemeyen kişi tutularak vaziyetten derhal genel kolluk görevlileri haberdar edilecek

Durdurma süresi, durdurma nedenine asıl teşkil eden işlemin gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulan makul süreden fazla olamayacak. Durdurma nedeninin ortadan kalkmasıyla kişilerin ve araçların ayrılmalarına izin verilecek. Bekçiler, durdurduğu kişinin üstünde yahut aracında silah yahut tehlike yaratan öbür bir eşyanın bulunduğu hususunda yeterli şüphenin varlığı halinde, kendisine yahut başkalarına zarar verilmesini engellemek amacına yönelik el ile dıştan kontrol dahil lüzumlu önlemleri alabilecek. Bu maksatla kişinin üstündeki elbisenin çıkarılması yahut aracın, dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin açılması istenemeyecek.

Çarşı ve mahalle bekçileri, suç işlenirken yahut işlendikten sonra henüz izleri meydandayken; zanlıları yakalamak, yakaladıkları zanlıların kendilerine yahut başkalarına zarar vermelerini önleyici önlemleri almak, suç delillerinin kaybolmaması yahut bozulmaması için lüzumlu muhafaza önlemlerini almak, varsa olayın tanıklarının kimlik ve adres bilgilerini belirleyerek genel kolluk birimlerine bildirmekle görevli ve yetkili olacak.

Bekçiler, haklarında tutuklama yahut yakalama kararı çıkarılmış kişileri gördükleri takdirde yakalayacak ve bağlı bulundukları genel kolluk güçlerine teslim edecek. Zor ve silah kullanma yetkisine sahip olacak çarşı ve mahalle bekçileri, kolluk hizmet ve görevleri dışında her ne suretle olursa olsun çalıştırılamayacak. Çarşı ve mahalle bekçilerinin haftalık çalışma süresi 40 saat olacak. Emniyet ve asayişin gerektirdiği vaziyetlerde haftada bir gün istirahat verilmek kaydıyla bu süre artırılabilecek. Günlük çalışma saatleri, asıl olarak güneşin batışı saatinden doğuşu saatine kadar olan zaman dilimini kapsayacak biçimde düzenlenecek.

Bekçiler güvenlik yahut kamu düzeni ile görevi etkileyen mecburiyet halleri haricinde, söylenen çalışma süresi ve saatleri dışında çalıştırılamayacak. Güvenlik yahut kamu düzeni ile görevi etkileyen mecburiyet hallerine ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle tespit edilecek.

Çarşı ve mahalle bekçilerinin disiplin, ödüllendirme ve performans değerlendirme işlemlerinde istihdam edildikleri genel kolluk gücüne göre emniyet ya da jandarma hizmetleri sınıfı üyelerine uygulanan hükümler uygulanacak. Çarşı ve mahalle bekçilerinin çalışma usul ve esasları, alacakları meslek içi eğitim, giyecekleri giysi ve görevde kullanacakları teçhizatlar ile yasanın uygulanmasına ilişkin öbür hususlar İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle tespit edilecek.

Jandarma teşkilatında istihdam edilen çarşı ve mahalle bekçileri, Jandarma Hizmetleri Sınıfı'na dahil edilecek. Çarşı ve mahalle bekçilerinin emeklilik yaş haddi 60 olacak.

kaynak: haber.com