Bakü metrosu

Bakü Metrosu (Azerice: Bakı Metropoliteni), Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de yer alan metro sistemidir. 6 Kasım 1967 yılında açılmıştır. Uzunluğu 36,7 km olup 3 hattan oluşur ve 25 durak içerir. Müslüman ülkelerde kurulan ilk metrodur.

Tarih

20. yüzyılın başında Bakü, sadece Kafkasya'nın değil aynı zamanda bütün eski Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği'nin büyük nüfuslu sanayi, medeniyet ve bilim merkezlerinden birine dönüşmüştü. Buna göre de Moskova ve Leningrad kentlerinin metro inşası planlarından sonra 1932 yılında üçünçü kent olarak Bakü kentinin gelişiminin ana planının ilk taslağında metro inşasına karar verildi.

Fakat bir müddet sonra başlanan 1941-1945 yılları arasında İkinci Dünya Savaşı bu amacın gerçekleşmesine engel oldu. Sadece 1947yılında savaştan 2 yıl sonra Sovyet hükümeti proje araştırma faaliyetlerinin başlanması konusunda karar aldı. 1949 yılında metro inşaatı altyapısının oluşturulmasına başlandı. 1954 yılında ise birinci hattın teknik projesi onaylandı ve metrosunun 12,1 km.lik hattının inşası başlandı. Baş yol Hazar Denizi sahilinden 500–700 m uzakta koya paralele bir şekilde yapılmıştı.

1953 yılında inşaat faaliyetleri geçici olarak durduruldu ve 1960 yılında tamamlandı. Bu da Bakü metrosunun hizmete sokulmasını bir hayli geciktirdi.

1966 yılında bünyesinde hareket, hareket trenleri, yol ve tünel aygıtları, sağlık teknolojisi ve elektromekanik, işaret verme ve iletişim, materyal-teknik teminat hizmetleri gibi 6 hizmeti olan Bakü Metrosu Kurumu tesis edildi.

6 Kasım 1967'de Bakü kentinde metronun 5 istasyonu - Bakı Soveti (bugün İçərişəhər), 26 Bakı Komissarı (bugün Sahil), 28 Aprel (bugün 28 May), Gənclik ve Nəriman Nərimanov istasyonları ve 9,2 km.lik yeraltı hatlara sahip 1. etabı hizmete sokuldu. Bu istasyonlardan 4’ü büyük derinlikte idi. Bunlardan da birisi Garaşehir adlanan bölgede yerleşen Xətai (bugün Şah İsmail Xətai)istasyonu. 25 Kasım 1967'de metronun devamlı hizmeti ve trenlerin program üzere hareketi başladı.

Birinci bölgeden sonra 2,3 km.lik ikinci bölge faaliyete başladı. Sonra 6,4 km.lik üçüncü bölge kullanıma sokuldu. Bu da büyük "8. kilometre" kasabasını ve sanayi bölgesini zonasını kent merkezine bağladı. 9,1 km.lik ikinci etap ise Bakü yaylasının Kuzeybatı bölgesinden geçti ve bu bölge beş istasyonun inşasıyla birlikte 1985 yılında tamamlandı. Buradaki istasyonlardan ikisi büyük derinlikli istasyonlardır.

28 May istasyonuna geçit olarak inşa edilmiş Cəfər Cabbarlı istasyonu 1993 yılında kullanıma sokulmuştur.

2002 yılında hizmete sunulan Həzi Aslanov istasyonunun tamamlanması için Avrupa Birliği 4.1 milyon Euro ayırmıştır.

2006 yılından itibaren eski jeton ödeme sisteminin yerine yeni RFİD kartlar uygulanmaya başlamıştır. 2007 yılında tam olarak bu kartların kullanımına geçilmiştir.

9 Ekim 2008'de Nəsimi istasyonu hizmete girmiştir.

30 Aralık 2009'da Azadlıq prospekti istasyonu hizmete girmiştir.

29 Haziran 2011'de Dərnəgül istasyonu hizmete girmiştir.

19 Nisan 2016'da Avtovağzal ve Memar Əcəmi 2 istasyonları ile 3. hat hizmete girmiştir.

Halen Bakü metrosu toplam uzunluğu 36,7 km olan 3 hattan, 25 çalışan ve dört inşaatı devam eden istasyondan oluşmaktadır. Bu istasyonların 27 giriş lobisi bulunmaktadır. İstasyonların yedisi büyük derinliktedir. Metroda merdiven kısmının toplam uzunluğu 4000 metreden fazla olan beş tür 41 yürüyen merdiven yapılmıştır. Tünel yapımlarının toplam uzunluğu 17,1 kilometreden fazladır. Bakü metrosunun diğerlerinden seçilme özelliği, onun hatlarının tepelik bölgede bulunan kentin birbiriyle kesişen rölyefe göre yapılmıştır, burada %60 ve %40’binlik eğimliliği ve küçük yarıçaplı birçok eğrinin mevcut olmasıdır.

Bakü Metro Ağı

  Bakü Metrosu Haritası

 

Hatlar

Kronoloji

Galeri

Şah İsmail Xətai metro istasyonu girişi

Azadlıq prospekti metro istasyonu

Eski 81-717/714 model vagon

Yeni 81-760B/761B/763B model vagon