Ahmet Haşim - Erkek

Anket muharriri İ. Sırrı beyin şayanı dikkat bulduğum ikinci suali:

— Kadın mı güzel, erkek mi?

Bu beyhude sual, dünya dünya olalı, belki yüzbinlerce defa sorulmuş ve o kadar defa da cevabı verilmiştir. Bediiyat, meseleyi erkek lehine halletmiştir. Tabiatın müşahadesi de bediiyata hak veriyor.

Ekser hayvan cinslerinde erkeğe nazaran dişi çirkindir. Bunu kim bilmez? Keçi; çıplak, sarkık etleri ve ahmak çehresiyle erkeğinin yanında gülünç bir hayvandır. Teke; muhaddep burnu, adelî vücudu, dar beli ve gergin göğsüyle, çıplak kayalar üzerinden ufka irtisam ettiği zaman, zannedilir ki esatirin bir ilah, nizam-ı âlemin namütenahi hatlarını gözden geçiriyor. Güzelliği anlamakta üstad olan kadim Yunanlar tekeden rüstai bir mabud vücuda getirmişlerdir.

Şehevi ve mutaarrız Pan, keçi tırnaklı ayakları, kıllı baldırları, yassı burnu, boynuzları ve çekik altın gözleriyle tekenin ilahi şekle istihalesidir. Miskin inek ve öfkeli boğa arasında da aynı mukayese yapılabilir. Tavukla horozu, insan, aynı cinse mensup addetmekten haya eder, biri o kadar çirkin, diğeri o kadar güzeldir. Hılkat, tavuktan bütün esirgediklerini horoza ibzal etmiştir. Tavuk, bodur şekli, şerefsiz çehresi, nizamsız hareketleri ve nahoş sesiyle korkaklık, oburluk ve dar akıllılığın bir enmüzeci iken; horoz, rengarenk şafak madenlerinden dökülmüş zannedilen zengin ve muhteşem tüyleri, iç içe girmiş akik ve yakut halkalardan yapılmış ateşîn gözleri ve mercandan masnû cengaverâne ibiğiyle, feragat-ı nefs, mertlik ve kahramanlığın mükümmel bir timsalidir. İplik boyunlu, kuru kafalı, alık kısrağın yanında; alnında perçemleri, boynunda yeleleri ve kırları dolduran kişnemeleriyle gergin at ne şanlı bir mahluktur! Tavus, ceylan, sülün, aslan ve hemen bütün hayvanların erkek ve dişisi arasında yapılacak mukayese bizi aynı neticeye götürür.

İnsan cinsinde de, dişinin erkekten daha güzel olması için hiçbir sebep yoktur. Kadının süslenmeye muhtaç olması, saçlarını bir uzatıp bir kısaltması, hayvan kürklerine sarınması, fıtraten güzel olmadığının ve bunu kendisinin de bildiğinin kâfi bir delili değil midir? Erkek sun'i süs vesaitine tenezzül etmez, zira erkek güzelliği buna müftekir değildir.

Sadeleştirilmiş Haliyle

Sormaca (anket) yazarı A. Sırrı Bey’in ilgi çekici bulduğum ikinci sorusu:

       — Kadın mı güzel, erkek mi?

Bu boşuna soru, dünya dünya olalı, belki yüz binlerce sorulmuş ve bir o sayıda da yanıt verilmiştir. Güzelduyu (estetik), sorunu erkekten yana çözmüştür. Doğanın gözlemi de güzelduyuyu doğruluyor. Birçok hayvan türlerinde erkeğe göre dişi çirkindir. Bunu kim bilmez? Keçi, cılız, sarkık etleri ve alık yüzüyle erkeğinin yanında gülünç bir hayvandır. Teke tümsekli burnu, kaslı gövdesi, dar beli ve gergin göğsüyle, çıplak kayalar üstünde ufka dik durduğu zaman, sanılır ki mitolojiden bir tanrı, dünya düzeninin sonsuz çizgilerini gözden geçiriyor. Güzelliği anlamakta üstat olan eski Yunanlılar, tekeden çoban bir tanrı ortaya koymuşlardır.

Kosnül (cinsel istek dolu) ve saldırgan Pan, keçi tırnaklı ayakları, kıllı baldırları, yassı burnu, boynuzları ve çekik altın gözleriyle tekenin tanrısal biçimde görüşünüdür. Uyuntu inek ve öfkeli boğa arasında da aynı karşılaştırma yapılabilir. Tavukla horozu, insan, aynı türden saymaktan utanır; biri öylesine çirkin, öteki o derece güzeldir. Yaradan, tavuktan bütün esirgediklerini horoza bol bol vermiştir. Tavuk, bodur biçimi, onursuz yükü, düzensiz devinimleri ve çirkin sesiyle korkaklık, oburluk ve dar görüşlülüğün tam bir örneği iken; horoz, renk renk gündoğumu madenlerinden dökülmüş sanılan zengin ve göz alıcı tüyleri, iç içe girmiş akik ve yakut halkalardan yapılmış ateşli gözleri ve mercandan oyulmuş savaşçılara özgü ibiği ile, özverinin, erkekliğin ve yiğitliğin en güzel örneğidir. İplik boyunlu, kuru başlı, alık kısrağın yanında; alın kasları, boynunda yeleleri ve kırları dolduran kişnemeleri ile gergin at ne onurlu bir yaratıktır! Tavus, ceylan, sülün, aslan ve hemen bütün hayvanların erkek ve dişisi arasında yapılacak karşılaştırma bizi aynı sonuca götürür.

İnsan türünde de, dişinin erkekten aha güzel olması için hiçbir neden yoktur. Kadının süslenmeye gereksinim duyması, saçlarını bir uzatıp bir kısaltması, hayvan kürklerine sarılması, yaradılıştan güzel olmadığının ve bunu kendisinin de bildiğinin yeterli bir kanıtı değil midir? Erkek yapay süs gereçlerine yüz vermez, çünkü erkek güzelliğinin buna gereksinimi yoktur.

^[1]

1. ↑ Ahmet Haşim, Düzyazıları: Bize Göre, Gurabahane-i Laklakan, Frankfurt Seyahatnamesi, sayfa 172 ve 173, İnkılap Kitapevi, 2004